Capítulo 23

O señor Pocket manifestouse satisfeito de verme e expresou a esperanza de que non me caese antipático.

–Porque en realidade –engadiu mentres o seu fillo sorría– non son un personaxe alarmante.

Era un home de xuvenil aspecto, malia as súas perplexidades e o seu cabelo gris, e os seus modos parecían noi naturais. Uso a palabra «naturais» no sentido de que carecían de afectación; había algo cómico no seu aspecto de atordamento, e resultaría evidentemente ridículo se el non se dese conta de tal cousa. Tras falar comigo un pouco, díxolle á súa esposa, contraendo con ansiedade as cellas, que eran negras e moi poboadas:

–Supoño, Belinda, que xa saudaches ao señor Pip.

Ela levantou os ollos do seu libro e contestou:

–Si.

Logo sorriume distraidamente e preguntoume se me gustaba o sabor da auga de azar. Como aquela pregunta non tiña relación próxima ou remota con nada do que se dixera, crin que ma dirixira sen darse conta do que dicía.

Ás poucas horas observei, e mencionareino deseguido, que a señora Pocket era filla única dun fidalgo xa falecido, que chegou a selo dun modo accidental, do cal ela pensaba que sería nomeado baronet de non opoñerse alguén tenazmente por motivos absolutamente persoais, os cales desapareceron da miña memoria, se é que algunha vez estiveron nela –talvez o soberano, o primeiro ministro, o lord chanceler, o arcebispo de Canterbury ou algún outro–, e, en virtude desa suposta oposición, creuse igual a todos os nobres da terra. Creo que se armou cabaleiro a si mesmo por maltratar a gramática inglesa coa punta da pluma nunha desesperada solicitude, caligrafiada nunha folla de pergamiño, con ocasión de poñerse a primeira pedra dalgún monumento e por entregar a algún personaxe real a paleta ou o morteiro. Pero, sexa o que for, ordenara que a señora Pocket fose criada desde o berce como quen, de acordo coa natureza das cousas, debía casar cun título e a quen había que gardar de que adquirise coñecementos plebeos ou domésticos.

Tan magnífica garda estableceuse arredor da señorita, grazas ao seu asisado pai, que creceu adquirindo calidades altamente ornamentais pero, ao mesmo tempo, por completo inútiles. Cun carácter tan felizmente formado, ao florecer a súa primeira mocidade atopou ao señor Pocket, o cal tamén estaba na flor da súa e na indecisión entre alcanzar o posto de lord chanceler na Cámara dos Lores, ou tocarse cunha mitra. Como facer unha ou outra cousa era sinxelamente unha cuestión de tempo e tanto el como a señora Pocket agarraran o tempo polos cabelos (cando, a xulgar pola súa lonxitude, sería oportuno cortarllos), casaron sen o consentimento do asisado pai dela. Este bo señor, que non tiña máis nada que reter ou que outorgar que a súa propia bendición, entregoulles cariñosamente este dote logo de curta loita, e informou ao señor Pocket de que a súa filla era «un tesouro para un príncipe». O señor Pocket empregou aquel tesouro do modo habitual desde que o mundo é mundo, e suponse que non lle proporcionou xuros moi crecidos. Malia iso, a señora Pocket era, en xeral, obxecto de respectuosa compaixón polo feito de que non casou cun título, mentres que ao seu marido se lle dirixían indulgentes reproches polo feito de non obter ningún.

O señor Pocket levoume ao interior da casa e mostroume o cuarto que me estaba destinado, o cal era agradable e estaba amoblado de tal xeito que podería usalo comodamente como salonciño particular. Logo chamou ás portas de dous cuartos similares e presentoume os seus ocupantes, chamados Drummle e Startop. O primeiro, que era un mozo de aspecto avellentado e pertencente a un pesado estilo arquitectónico, estaba asubiando. Startop, que en aparencia contaba menos anos, estaba ocupado en ler e en soster a cabeza, coma se temese acharse en perigo de que lle estalase por recibir excesiva carga de coñecementos.

Tanto o señor como a señora Pocket tiñan tan evidente aspecto de acharse nas mans doutra persoa, que cheguei a preguntarme quen estaría en posesión da casa e lles permitiría vivir nela, ata que puiden descubrir que tal poder descoñecido pertencía aos criados. O sistema parecía bastante agradable, talvez en vista de que evitaba preocupacións; pero parecía caro, porque os criados consideraban como unha obriga para consigo mesmos comer e beber ben e recibir os seus amigos na parte baixa da casa. Servían xenerosamente a mesa dos señores Pocket, pero, con todo, sempre me pareceu que sería preferible aloxarse na cociña, no caso de que o hóspede que tal fixese fose capaz de defenderse a si mesmo, porque antes de que pasase alí unha semana, unha señora da veciñanza, con quen a familia sostiña relacións de amizade, escribiu que vira a Millers dándolle unha labazada ao cativo. Iso deulle un gran desgusto á señora Pocket, quen, entre bágoas, dixo que lle parecía extraordinario que os veciños non puidesen contentarse con coidar dos seus asuntos propios.

Gradualmente souben, e en gran parte por boca de Herbert, que o señor Pocket se educara en Harrow e en Cambridge, onde logrou distinguirse; pero que cando logrou a felicidade de casar coa señora Pocket, en idade moi temperá aínda, abandonara as súas esperanzas de empregarse como profesor particular. Tras sacarlles punta a moitos cerebros obtusos –e é moi curioso observar a coincidencia de que cando os pais dos alumnos tiñan influencia, sempre prometían ao profesor axudarlle a conquistar un alto posto, pero en canto terminara o ensino dos seus fillos, con rara unanimidade esquecíanse da súa promesa–, cansouse dun traballo tan mal pagado e dirixiuse a Londres. Alí, logo de ter que abandonar esperanzas máis elevadas, deu cursos a varias persoas ás que lles faltou a oportunidade de instruírse antes ou que non estudaran ao seu tempo, e afiou de novo a outros moitos para ocasións especiais, e logo dedicou a súa atención ao traballo de facer recompilacións e correccións literarias, e grazas ao que así obtiña, engadido a algúns modestos recursos que posuía, continuaba mantendo a casa que puiden ver.

O señor e a señora Pocket tiñan unha veciña parecida a un sapo; unha señora viúva, dun carácter tan altamente simpático que estaba de acordo con todo o mundo, bendicía a todo o mundo e dirixía sorrisos ou derramaba bágoas acerca de todo o mundo, segundo fosen as circunstancias. Chamábase señora Coiler, e eu tiven o honor de levala do brazo ata o comedor o día que me instalei. Na escaleira deume a entender que para a señora Pocket fora un duro golpe o feito de que o pobre señor Pocket se vise reducido á necesidade de tomar alumnos na súa casa. Iso, desde logo, non se refería a min, segundo dixo con acento tenro e cheo de confianza (había menos de cinco minutos que ma presentaran), pois se todos fosen coma min, a cousa cambiaría por completo.

–Pero a miña querida señora Pocket –dixo a señora Coiler–, tras o seu primeiro desencanto (non porque ese simpatico señor Pocket merecese o menor reproche sobre o particular), necesita tanto luxo e tanta elegancia…

–Si, señora –apresureime a contestar, interrompéndoa, pois temía que se botase a chorar.

–E ten uns sentimentos tan aristocráticos…

–Si, señora –díxenlle de novo e coa mesma intención.

–… E é moi duro –acabou de dicir a señora Coiler– que o señor Pocket se vexa obrigado a ocupar o seu tempo e a súa atención noutros mesteres, no canto de dedicalos á súa esposa.

Non puiden deixar de pensar que sería moito máis duro que o tempo e a atención do carniceiro non se puidesen dedicar á señora Pocket; pero non dixen nada, pois, en realidade, tiña bastante que facer observando disimuladamente os modos dos meus compañeiros de mesa.

Chegou ao meu coñecemento, polas palabras que se cruzaron entre a señora Pocket e Drummle, mentres prestaba a maior atención ao meu coitelo e garfo, á culler, aos vasos e a outros instrumentos suicidas, que Drummle, cuxo nome de pía era Bentley, era entón o herdeiro segundo dun título de baronet. Ademais, resultou que o libro que vira nas mans da señora Pocket, no xardín, trataba de títulos de nobreza, e que ela coñecía a data exacta en que a súa avó chegaría a ser citado en tal libro, no caso de estar en situación de merecelo. Drummle falaba moi pouco, pero, nos seus taciturnos costumes (pois pareceume un individuo malhumorado), parecía facelo coma se fose un dos elixidos, e recoñecía na señora Pocket o seu carácter de muller e de irmá. Ninguén, fóra deles mesmos e da señora Coiler, parecida a un sapo, mostraba o menor interese naquela conversa, e ata me pareceu que era molesta para Herbert; pero prometía durar moito cando chegou o criado, para dar conta dunha desgraza doméstica. En efecto, parecía que a cocinera perdera a carne de boi. Co maior asombro pola miña banda, vin entón que o señor Pocket, sen dúbida con obxecto de desafogarse, facía unha cousa que me pareceu extraordinaria, pero que non causou impresión ningunha en ninguén máis e á que me afixen rapidamente, como todos. Deixou a un lado o garfo e o coitelo de trinchar, pois estaba ocupado niso naquel momento; levou as mans ao desordenado cabelo, e pareceu facer extraordinarios esforzos para levantarse a si mesmo daquel xeito. Cando o intentou, e en vista de que non o conseguía, renovou tranquilamente a ocupación a que antes estivese dedicado.

A señora Coiler cambiou entón de conversa e empezou a afagarme. Iso gustoume por uns momentos, pero cargou tanto a man nas miñas loanzas que moi pronto deixou de agradarme. O seu modo serpentino de achegarse a min, mentres finxía estar moi interesada polos amigos e os lugares que deixara, tiña todo o desagradable dos ofidios; e cando, como por casualidade, se dirixiu a Startop (que lle dirixía moi poucas palabras) ou a Drummle (que aínda lle dicía menos), eu case lles envexei o sitio que ocupaban no outro lado da mesa.

Despois de comer fixeron entrar os nenos, e a señora Coiler empezou a comentar, admirada, a beleza dos seus ollos, dos seus narices ou das súas pernas, sistema excelente para melloralos mentalmente. Eran catro nenas e dous nenos de pouca idade, ademais do pequeno, que podería pertencer a calquera sexo, e o que estaba a piques de sucederlle, que aínda non formaba parte de ningún. Fixéronos entrar Flopson e Millers, coma se fosen dous oficiais comisionados para alistar nenos e apoderáronse daqueles; mentres a señora Pocket miraba aqueles pequenos, que debían de ser nobres, coma se pensase en que xa tivera o pracer de pasarlles revista antes, aínda que non soubese exactamente que podería facer con eles.

–Déame o garfo, señora –dixo Flopson–, e colla o cativo. Non o colla así, porque lle perá a cabeza debaixo da mesa.

Así aconsellada, a señora Pocket colleu o pequeno doutro xeito e logrou poñerlle a cabeza encima da mesa; o cal foi anunciado a todos por medio dun forte croque.

–Meu Deus! Devólvamo, señora! –dixo Flopson–. Señorita Jane, veña mexer o pequeno.

Unha das nenas, unha cousa insignificante que parecía tomar ao seu cargo algo que correspondía aos demais, abandonou o seu sitio, preto de min, e empezou a mexer o pequeno ata que deixou de chorar e se puxo a rir. Daquela todos os nenos empezaron a rir, e o señor Pocket (quen, mentres tanto, tratara dúas veces de levantarse a si mesmo colléndose do pelo) tamén se riu, no que o imitamos os demais, moi contentos.

Flopson, dobrando con forza as articulacións do pequeno coma se fose unha boneca holandesa, deixouno san e salvo no colo da señora Pocket e deulle o crebanoces para xogar, advertindo, ao mesmo tempo, á señora Pocket que non conviña o contacto dos extremos de tal instrumento cos ollos do neno, e encargando, ademais, á señorita Jane que o vixiase. Entón as dúas amas saíron do comedor e na escaleira tiveron un altercado co disoluto criado que serviu a comida e que, evidentemente, perdera a metade dos botóns na mesa de xogo.

Quedei molesto ao ver que a señora Pocket discutía con Drummle acerca de dúas baronías, mentres comía unha laranxa cortada en cascos e bañada de azucre e viño, e esquecendo, mentres tanto, o pequeno que tiña no colo, o cal facía as cousas máis extraordinarias co crebanoces. Por fin, a señorita Jane, advertindo que perigaba a pequena cabeza, deixou o seu sitio sen facer ruído e, valéndose de pequenos enganos, quitoulle a perigosa arma. A señora Pocket terminaba naquel momento de comer a laranxa e, parecéndolle mal aquilo, díxolle a Jane:

–Parva! Por que vés quitarlle o crebanoces? Vai sentar inmediatamente!

–Querida mamá, o pequeno houbo de zacar oz olloz –ceceou a rapaciña.

–Como te atreves a dicirme iso? –replicou a señora Pocket–. Vai sentar inmediatamente no teu sitio!

A dignidade da señora Pocket er tan esmagadora que me que sentín bastante avergonzado, como se eu fixese algo para enervala.

–Belinda –díxolle o seu esposo desde o outro extremo da mesa–. Como es tan pouco razoable? Jane interveu tan só para protexer o pequeno.

–Non quero que ninguén se meta nestas cousas –dixo a señora Pocket–. Sorpréndeme moito, Matthew, que me expoñas a recibir a afronaa de que alguén se inmisca nisto.

–Meu Deus! –exclamou o señor Pocket, nun estalido de terrible desesperación–. Seica os nenos han de matarse cos crebanoces, sen que ninguén poida salvalos da morte?

–Non quero que Jane se meta nisto –dixo a señora Pocket, dirixindo unha maxestosa mirada a aquela inocente e pequena defensora do seu irmancioño–. Paréceme que coñezo perfectamente a posición do meu pobre avó. E tamén Jane.

O señor Pocket levou outra vez as mans ao cabelo, e aquela vez conseguiu realmente levantarse algunhas polgadas.

–Oíde! –dirixiuse, desesperado, aos elementos–. Os cativos deben matarse con crebanoces por causa da posición que ocupan os pobres avós da xente!

Logo deixouse caer de novo e quedou silencioso. Mentres tiña lugar esta escena, todos mirabamos moi confusos o mantel. Houbo unha pausa, durante a cal o honrado e indomable pequeno deu unha serie de saltos e gritos en dirección a Jane, que me pareceu o único individuo da familia (deixando á parte os criados) a quen coñecía dun modo indubidable.

–Señor Drummle –dixo a señora Pocket–, quere facer o favor de chamar a Flopson? Jane, desobediente pícara, vai sentar. Pequecho, ven con mamá.

O pequeno, que era a mesma esencia do honor, contestou con toda a súa alma. Dobrouse ao revés sobre o brazo da señora Pocket, exhibiu aos circunstantes os seus zapatiños de gancho e as súas coxas cheas de fochiñas, no canto de mostrarlles o seu rostro, e tiveron que levalo en plena rebelión. E por fin alcanzou o seu obxecto, porque poucos minutos máis tarde vino a través da fiestra en brazos de Jane.

Sucedeu que os cinco pícaros restantes quedaron ante a mesa, sen dúbida porque Flopson tiña un quefacer particular e a ninguén máis lle correspondía coidar deles. Entón foi cando puiden decatarme das súas relacións co seu pai, grazas á seguinte escena: O señor Pocket, cuxa perplexidade normal parecía aumentar e co cabelo máis desordenado que nunca, mirounos por espazo dalgúns minutos, coma se non puidese comprender a razón de que todos comesen e se aloxasen naquel establecemento e por que a Natureza non os mandara a outra casa. Logo, con acento propio de misioneiro, dirixiulles algunhas preguntas, como, por exemplo, por que o pequeno Joe tiña aquel buraco no babeiro, ao que o neno contestou que Flopson ía a remendarllo en canto tivese tempo; por que a pequena Fanny tiña aquel panadizo, e a nena contestou que Millers lle poría un emplasto se non se esquecía. Logo derreteuse en agarimo paternal e deulles cadanseu xilin, dicíndolles que fosen xogar; e en canto se afastaron, tras facer un grande esforzo por levantarse agarrándose polo cabelo, abandonou o inútil intento.

Pola tarde había regatas no río. Xa que tanto Drummle como Startop tiñan cadanseu bote, resolvín tripular un eu só e vencelos. Eu sobresaía en moitos exercicios propios dos aldeáns, pero como estaba convencido de que carecía de elegancia e de estilo para remar no Támesis –por non falar doutras augas–, resolvín tomar leccións do gañador dunha regata que pasaba remando ante o noso embarcadoiro e a quen me presentaron os meus novos amigos. Esta autoridade práctica deixoume moi confuso dicíndome que tiña o brazo propio dun ferreiro. Se soubese o a piques que estivo de perder o discípulo por aquel cumprido, non hai dúbida de que non mo dirixiría.

Esperábanos a cea cando pola noite chegamos á casa, e creo que o pasariamos ben de non ser por un suceso doméstico algo desagradable. O señor Pocket estaba de bo humor, cando chegou unha criada dicíndolle:

–Se me fai vostede o favor, señor, querería falar con vostede.

–Falar co seu amo? –exclamou a señora Pocket, cuxa dignidade espertara de novo–. Como se lle ocorreu semellante cousa? Vaia vostede e fale con Flopson. Ou fale comigo… noutro momento calquera.

–Prégolle que me perdoe, señora –replicou a criada–, pero preciso falar neste momento e co señor.

Daquela, o señor Pocket saíu da estancia e nós procuramos entreternos o mellor que nos foi posible ata que regresou.

–Ocorre algo moi gracioso, Belinda! –dixo o señor Pocket, con cara que demostraba o seu desgusto e a súa desesperación–. A cociñeira está tendida no chan da cociña, borracha perdida, cun gran paquete de manteiga fresca que colleu da despensa para vendela como graxa.

A señora Pocket demostrou inmediatamente unha amable emoción e dixo:

–Iso é cousa desa odiosa Sophia.

–Que queres dicir, Belinda? –preguntou o señor Pocket.

–Díxocho Sophia –contestou a señora Pocket–. Acaso non a vin cos meus propios ollos e non a oín por min mesma cando chegou coa pretensión de falar contigo?

–Pero non te acordas de que me levou abaixo, Belinda? –replicou o señor Pocket–. Non entendes que me mostrou a esa bébeda e tamén o paquete de manteiga?

–Aínda a defendes despois da súa conduta, Matthew? –preguntoulle a súa esposa.

O señor Poocket limitouse a emitir un xemido de dor.

–Seica a neta do meu avó non é ninguén nesta casa? –exclamou a señora Pocket–. Ademais, a cociñeira foi sempre unha muller seria e respectuosa, e en canto me coñeceu dixo coa maior sinceridade que estaba segura de que eu nacera para duquesa.

Había un sofá a carón do señor Pocket, e este deixouse caer nel coa actitude dun gladiador moribundo. E sen abandonala, cando creu chegada a ocasión de que o deixase para irme deitar, díxome con voz cavernosa:

–Boas noites, señor Pip.