Capítulo 18

Iso ocorreu no cuarto ano da miña aprendizaxe e na noite dun sábado. Arredor do lume dos Tres Alegres Barqueiros congregárase un grupo que escoitaba atento a lectura que, en voz alta, facía o señor Wopsle do xornal. Eu formaba parte daquel grupo.

Cometérase un crime que se fixo célebre, e o señor Wopsle estaba roibo ata as cellas. Deleitábase ante cada un dos violentos adxectivos da descrición e identificábase con cada unha das testemuñas da instrución do proceso. Con voz débil e queixosa dicía «Estou perdido!», cando se trataba dos últimos momentos da vítima, e con voz salvaxe gritaba: «Vou arranxar as contas contigo!», referíndose ás palabras pronunciadas polo asasino. Explicou o exame dos médicos forenses imitando o modo de falar do practicante da vila, e falou con voz tan débil e trémula ao repetir a declaración do garda da barreira que oíra golpes, dun modo tan propio dun paralítico que chegou a inspirarnos serias dúbidas acerca da cordura daquela testemuña. O forense, en mans do señor Wopsle, converteuse en Timón de Atenas; o alguacil, en Coriolano. El gozaba o indicible e nós tamén, á parte de que todos estabamos moi cómodos e a gusto. Naquel agradable estado mental chegamos ao veredito de «asasinato premeditado».

Entón, e non antes, deime conta de que un descoñecido cabaleiro estaba apoiado no respaldo do asento situado fronte a min e que observaba a escena. No seu rostro advertíase unha expresión de desdén e mordía o lado do seu enorme dedo índice mentres observaba o grupo de rostros.

–Perfectamente –dixo o descoñecido ao señor Wopsle en canto terminou a lectura–, paréceme que o arranxou vostede todo ao seu gusto.

Todos se sobresaltaron e levantaron os ollos coma se aquel novo personaxe fose o asasino. El mirou a todos fría e sarcasticamente.

–Desde logo é culpable, verdade? –dixo–. Veña, dígao!

–Cabaleiro –replicou o señor Wopsle–, aínda que non teña o honor de coñecelo a vostede, podo asegurar que ese home é culpable.

Ao oír estas palabras, todos recobramos o valor suficiente para unirnos nun murmullo de aprobación.

–Xa sabía que opinaría vostede así –dixo o descoñecido–, e diso estaba convencido de antemán. Pero agora quero facerlle unha pregunta: sabe vostede ou non que a lei de Inglaterra presupón que todo home é inocente, a non ser que se demostre sen ningunha dúbida que é culpable?

–Cabaleiro –empezou a dicir o señor Wopsle–, como inglés que son, eu…

–Alto! –replicou o descoñecido mordendo de novo o índice–. Non saia vostede pola tanxente. Ou está vostede informado diso ou ignórao. Que contesta?

Estaba coa cabeza inclinada a un lado, e pareceu guindar o dedo índice ao señor Wopsle, coma se quixese sinalalo, antes de repetir a acción.

–Veña, conteste–dixo–. Está vostede informado diso ou non?

–Certamente estou informado –replicou o señor Wopsle.

–Sábeo sen ningunha dúbida. Por que non o dixo de antemán? Agora vou facerlle outra pregunta –engadiu tomando posesión do señor Wopsle coma se tivese algún dereito sobre el–. Sabe vostede xa que a ningunha desas testemuñas a volveron interrogar?

O señor Wopsle empezou a murmurar:

–Eu soamente podo dicir.…

Pero o descoñecido interrompeuno:

–Como? Quere vostede contestar a pregunta ou non? En fin, probe outra vez –engadiu sinalándoo de novo co dedo–. Fíxese no que di. Está vostede informado ou non de que non se fixeron repreguntas ás testemuñas? Non quero que me conteste máis que si ou non.

O señor Wopsle vacilou, e nós empezamos a ter unha pobre idea del.

–Espere –engadiu o descoñecido–. Vou axudarlle. Non o merece vostede, pero fareino. Fíxese no papel que ten nas mans. Que é?

–Que é? –repetiu o señor Wopsle mirándoo sen comprender.

–É –proseguiu o descoñecido, con acento sarcástico e receoso– o xornal que acaba vostede de ler?

–Ignóroo.

–Sen ningunha dúbida. Agora fíxese no impreso e vexa se expresa con claridade que o acusado dixo que os seus conselleiros legais lle deron instrucións concretas para que se reservase a súa defensa.

–Acabo de lelo.

–Nada importa o que acaba vostede de ler, cabaleiro. Non lle pregunto que acaba de ler. Se lle peta, pode ler ao revés o nosopai, e talvez o fixese vostede antes de hoxe. Fíxese no xornal. Non, non, amigo meu, non no alto da columna. É vostede renarte. Ao final, ao final. –Todos empezamos a crer que o señor Wopsle era home amigo dos subterfuxios–. Ben. Atopouno xa?

–Velaquí –dixo o señor Wopsle.

–Agora lea vostede e dígame se expresa con claridade ou non que o preso dixo ser instruído polos seus conselleiros legais para que se reservase a súa defensa. Atopouno? Enténdeo claramente?

–Non son estas as palabras exactas –observou o señor Wopsle.

–Que non son as palabras exactas? –repetiu amargamente o cabaleiro–. Pero é exacto o sentido?

–Si –confesou o señor Wopsle.

–Si –repetiu o descoñecido mirando ao seu redor a todos os reunidos e coa man estendida cara á testemuña Wopsle–. E agora pregunto a vostedes que me din da conciencia dun home que, con este parágrafo ante os ollos, é capaz de durmir sobre a súa almofada tras chamar culpable a un home sen oílo.

Todos empezamos a sospeitar que o señor Wopsle non era o home que creramos e que xa iamos dándonos conta dos seus defectos.

–E ese mesmo home, recórdeno –proseguiu o cabaleiro, sinalando ao señor Wopsle co índice–, ese mesmo home podería ser nomeado xurado neste xuízo, e, despois de pecar, volvería satisfeito ao seo da súa familia e apoiaría a cabeza na almofada, iso tras xurar que examinaría lealmente o caso pendente entre o noso soberano, o rei, e o preso do banco, e que pronunciaría un veredito xusto, de acordo coas evidencias que se lle ofrecesen, para que Deus lle axudase logo pola súa rectitude.

Todos estabamos profundamente persuadidos de que o desgraciado Wopsle fora demasiado lonxe, e que, sendo aínda tempo, faría mellor en deterse na súa atolondrada carreira.

O estraño cabaleiro, con aire de autoridade indiscutible e en aparencia coñecedor de algo secreto acerca de cada un de nós, algo que aniquilaría a cada un se se decidía a revelalo, deixou o respaldo do seu asento e situouse entre os dous bancos, fronte ao lume, onde permaneceu en pé. Meteu a man esquerda no peto, mentres continuaba mordendo o índice da dereita.

–A xulgar polos informes recollidos –dixo mirando ao redor mentres o contemplabamos acovardados–, teño razóns para crer que entre vostedes hai un ferreiro chamado Joseph, ou Joe, ou Gargery. Quen é?

–Son eu –contestou Joe.

O estraño cabaleiro fíxolle un aceno para que se achegase, cousa que fixo Joe.

–Ten vostede un aprendiz –proseguiu o descoñecido– comunmente chamado Pip?

–Aquí estou! –exclamei.

O cabaleiro non me recoñeceu, pero eu si lembrei que era o mesmo a quen atopara na escaleira, na miña segunda visita a casa da señorita Havisham. Recoñecino desde o primeiro momento en que o vin, e agora que estaba ante el, mentres me apoiaba a man no ombreiro, volvín contemplar con detemento a súa gran cabeza, o seu cute moreno, os seus ollos afundidos, as súas poboadas cellas, a súa enorme cadea de reloxo, a súa barba e bigote espesos, aínda que afeitados, e ata o aroma de xabón perfumado na súa enorme man.

–Debo ter unha conversación particular con vostedes dous –dixo tras examinarme ao seu pracer–. Levaranos só un intre. Talvez sexa mellor que vaiamos á súa casa. Prefiro non anticipar nada aquí; logo referirano todo ou algo aos seus amigos, segundo lles pareza mellor; iso non me importa nada.

En absoluto silencio saímos dos Tres Alegres Barqueiros e, sen despegar os beizos, dirixímonos á casa. Mentres andabamos, o estraño descoñecido mirábame con moita atención e ás veces mordía o lado do dedo índice. Cando xa estabamos preto de casa, Joe, crendo que a ocasión era, en certo xeito, importante e cerimoniosa, anticipouse a nós para abrir a porta. A nosa conferencia tivo lugar no salón, que iluminaba debilmente unha candea. Empezou sentando o descoñecido á mesa; achegando a candea e consultando algunhas notas nun libro de peto. Logo deixou este a un lado e mirou na penumbra a Joe e a min, para saber onde estabamos respectivamente.

–Chámome Jaggers –empezou dicindo–, e son avogado en Londres. Son bastante coñecido. Teño que tratar con vostedes un asunto nada corrente, e empezo por dicir que nisto non tomei ningunha iniciativa. Se se me pedise consello, o máis probable é que non estivese aquí. Non me preguntaron nada, e por iso vin ante vostedes. Vou limitarme a facer o que corresponde ao que obra como axente doutro. Nin máis nin menos.

Observando que non podia vernos moi ben desde onde estaba sentado, levantouse, pasou unha perna por encima do respaldo da cadeira e apoiouse nela, de maneira que tiña un pé no chan e o outro sobre o asento da cadeira.

–Joe Gargery –dixo–, son portador dunha oferta que o librará dese raparigo, o seu aprendiz. Supoño que non terá vostede inconveniente en anular o seu contrato de aprendizaxe a petición súa e no seu beneficio. Desexa vostede algunha compensación por iso?

–Non queira Deus que pida cousa ningunha por axudar a Pip! –exclamou Joe, moi asombrado.

–Esta exclamación é piadosa, pero de nada serve neste caso –replicou o señor Jaggers–. A cuestión é: quere vostede algo?, necesita vostede algo?

–A iso debo contestar –dixo Joe severamente– que non.

Pareceume que o señor Jaggers miraba a Joe coma se fose un parvo polo seu desinterese, pero eu sentía demasiado abraio e curiosidade para poder estar seguro.

–Moi ben –dixo o señor Jaggers–. Recorde o que acaba de prometer e non se volva atrás.

–Quen se volve atrás? –preguntou Joe.

–Non mencionei a ninguén. Non dixen que ninguén o faga. Ten vostede permiso?

–Si, téñoo.

–Pois recorde vostede que un can ladrador é bo, pero mellor aínda é o que morde e non ladra. Recordarao vostede? –repetiu o señor Jaggers pechando os ollos e inclinando a cabeza cara a Joe, coma se o escusase por algo–. Agora, volvendo a este rapaz, debo comunicarlles a vostedes que ten un espléndido porvir.

Joe quedou asombrado, e mirámonos un ao outro.

–Teño instrucións de comunicarlle –dixo o señor Jaggers sinalándome co dedo índice– que terá considerables bens. Ademais, que o actual posuidor deses bens desexa que abandone inmediatamente a esfera social e a casa que ocupa agora e que se eduque como cabaleiro. Nunha palabra, como persoa de gran porvir.

Desapareceran os meus soños, e a miña tola fantasía quedou atrasada ante a realidade pura; a señorita Havisham ía facer a miña fortuna en grande escala.

–Agora, señor Pip –proseguiu o avogado–, o que me queda por dicir vai encamiñado a vostede de maneira total. Ante todo, debe vostede ter en conta que a persoa que me deu as instrucións que estou cumprindo desexa que sempre leve vostede o nome de Pip. Atrévome a esperar que non terá vostede inconveniente ningún, pois o seu espléndido porvir depende do cumprimento desta fácil condición. Pero se ten vostede algún inconveniente, esta é a ocasión de manifestalo.

Latexaba tan aprisa o meu corazón e asubiábanme de tal xeito os oídos que apenas puiden tartexar que non tiña ningún inconveniente.

–Xa imaxino –dixo o avogado–. Agora, señor Pip, debe vostede ter en conta que o nome da persoa que se converte na súa benefactora debe quedar absolutamente en secreto, ata que esta persoa crea que chegou a ocasión de revelalo. Teño autorización desta persoa para comunicarlle que ela mesma llo revelará directamente, de palabra. Ignoro cando ou onde o fará, pois ninguén pode dicilo. Posiblemente poden pasar varios anos. Ademais, saiba que se lle prohibe facer ningunha indagación nin alusión ou referencia acerca desa persoa, por velada que sexa a insinuación, con obxecto de pescudar a personalidade da súa benefactora, en calquera das comunicacións que vostede poida dirixirme. Se no seu peito abriga vostede algunha sospeita ou suposición, gardaraa para si mesmo. Nada importa cales poidan ser as razóns de semellante prohibición. Talvez sexan de extremada gravidade ou consistan soamente nun capricho. Vostede non ha de tratar de pescudalo. A condición é rigorosa. Xa lle dei conta desta condición. A aceptación dela e a súa observancia e obediencia é o último que me encargou a persoa que me deu as súas instrucións e cara á cal non teño outra responsabilidade. Esta persoa é a mesma a quen deberá vostede o seu espléndido porvir, e o segredo está soamente en posesión dela mesma e de min. Novamente repito que non é moi difícil de cumprir a condición que lle impoñen para alcanzar este melloramento de fortuna; pero se ten algún inconveniente en aceptala, non ten máis que dicilo. Fale.

Unha vez máis, tatexei con dificultade que non tiña nada que obxectar.

–Imaxínoo. Señor Pip, terminei xa a exposición das estipulacións.

Aínda que me chamaba «señor Pip» e empezaba a demostrarme maior consideración, aínda non se lle borrara do rostro certa expresión ameazadora; de cando en vez pechaba os ollos e sinalábame co dedo mentres falaba, coma se quixese significarme que coñecía moitas cousas no meu desprestixio e que, se quería, podía enumeralas.

–Imos agora tratar dos detalles do noso convenio. Debe vostede saber que, aínda que usei a palabra «porvir» máis dunha vez, non soamente terá vostede porvir. Obra xa nas miñas mans unha cantidade de diñeiro máis que suficiente para a súa educación e para a súa subsistencia. Farame vostede o favor de considerarme o seu titor. Oh! –engadiu ao observar que eu me dispoñía a darlle as grazas–. De antemán dígolle que me pagan polos meus servizos, pois en caso contrario non os prestaría. Decidiuse que será vostede mellor educado, de acordo coa súa posición completamente distinta, e crese que comprenderá vostede a importancia e a necesidade de entrar inmediatamente a gozar destas vantaxes.

Dixen que sempre o desexara.

–Nada importa o que vostede desexase, señor Pip –contestou–. Recorde iso. Se o desexa agora, xa basta. Debo entender que está vostede disposto a quedar inmediatamente ao coidado dun mestre apropiado? É así?

Eu tatexei que si.

–Ben. Agora hai que ter en conta as súas inclinacións. Non porque o crea necesario, senón porque así mo ordenaron. Coñece vostede algún profesor a quen prefira? Eu non coñecía máis profesoras que Biddy e a tía avoa do señor Wopsle, de maneira que contestei en sentido negativo.

–Hai un mestre de quen teño algunhas noticias que me parece indicado para o caso –dixo o señor Jaggers–. Observe que non o recomendo, porque teño o costume de non recomendar nunca a ninguén. O cabaleiro de quen falo chámase Mateo Pocket.

Ah! Recordei inmediatamente aquel nome. Era un parente da señorita Havisham: aquel Mateo de quen falaran o señor Camila e a súa esposa; o Mateo que debería ocupar o seu sitio na cabeceira mortuoria da señorita Havisham cando xacese, co seu traxe de voda, sobre a mesa nupcial.

–Coñece vostede o nome? –preguntou o señor Jaggers dirixíndome unha astuta mirada. Logo pechou os ollos, esperando a miña resposta.

Esta foi que, efectivamente, oíra antes aquel nome.

–Oh! –exclamou–. Xa oíu vostede este nome? Pero o que importa é que me di vostede acerca diso.

Dixen, ou tratei de dicir, que lle estaba moi agradecido por aquela indicación…

–Non, mozo amigo –interrompeu, movendo amodo a cabeza–. Fíxese ben.

Pero, sen fixarme, empecei a dicir que lle estaba moi agradecido pola súa recomendación...

–Non, mozo amigo –interrompeu de novo co mesmo ademán, engurrando o cello e sorrindo ao mesmo tempo–, non, non, non; explícase vostede ben, pero non é iso. É vostede demasiado novo para tratar de envolverme nas súas palabras. Recomendación non é a palabra, señor Pip. Busque outra.

Corrixíndome, dixen que lle estaba moi agradecido por mencionar ao señor Mateo Pocket.

–Iso xa está mellor –exclamou o señor Jaggers.

–E poñereime con gusto ás ordes dese cabaleiro –engadín.

–Moi ben. Mellor será que o faga na súa propia casa. Prepararase a viaxe para vostede, e ante todo poderá vostede ver ao fillo do señor Pocket, que está en Londres. Cando irá vostede a Londres?

Eu contestei, mirando a Joe, que estaba ao meu lado e inmóbil, que, segundo supoñía, podería ir inmediatamente.

–Antes –observou o señor Jaggers –convén que teña vostede un traxe novo para a viaxe. Este traxe non é apropiado. Digamos de hoxe en oito días. Necesitará vostede algún diñeiro. Parécelle ben que lle deixe vinte guineas?

Sacou unha longa bolsa, coa maior indiferenza, contou as vinte guineas sobre a mesa e empuxounas cara a min. Entón separou a perna da cadeira por vez primeira. Quedou sentado nela ao carricho en canto me deu o diñeiro e empezou a balancear a bolsa mirando a Joe.

–Que, Joe Gargery! Parece que está vostede aparvado.

–Si, señor –contestou Joe con firmeza.

–Conviñemos que non quere nada para si, acórdase?

–Xa estamos conformes –replicou Joe–. E estamos e seguiremos estando conformes acerca diso.

–E que me diría vostede –engadiu o señor Jaggers– se as miñas instrucións fosen as de facerlle a vostede un agasallo por vía de compensación?

–Compensación de que? –preguntou Joe.

–Pola perda dos servizos do seu aprendiz.

Joe botou a man sobre o meu ombreiro tan cariñosamente como faría unha nai. Moitas veces pensei nel comparándoo a un martelo pilón que pode esmagar un home ou acariñar unha casca de ovo coa súa combinación de forza e suavidade.

–De todo corazón –dixo Joe– libero a Pip dos seus servizos, para que vaia gozar do honor e da fortuna. Pero se vostede imaxina que o diñeiro pode ser unha compensación para min pola perda deste neno, pouco me importa a fragua, que é o meu mellor amigo...

Meu querido e bo Joe, a quen estaba tan disposto a deixar e aínda con tanta ingratitude, agora véxote outra vez co teu negro e musculoso brazo ante os ollos e o teu ancho peito alasante mentres a túa voz se debilita! ¡Oh, meu querido, fiel e tenro Joe, paréceme sentir aínda o tremor da túa man sobre o brazo, contacto tan solemne aquel día coma se fose o rozamento do á dun anxo!

Pero entón reanimei a Joe. Eu estaba extraviado no labirinto da miña futura fortuna e non podía volver pasar polos carreiros que ambos pisaramos. Rogueille a Joe que se consolase, porque, segundo el dixo, sempre foramos os mellores amigos, e engadín que seguiriamos séndoo. Joe fregou os ollos co puño que tiña libre, coma se quixese arrincalos, pero non dixo nada máis.

O señor Jaggers observara a escena coma se considerase a Joe o idiota da vila e a min o seu gardián. Cando rematou, sopesou na súa man a bolsa que xa non balanceaba e dixo:

–Joe Gargery, avísoo a vostede de que esta é a súa última oportunidade. Comigo non hai que facer as cousas a medias. Se quere vostede aceptar o agasallo que teño o encargo de entregarlle, dígao claro e terao. Se, pola contra, quere dicir…

Cando pronunciaba estas palabras, co maior asombro pola súa banda, viuse detido pola actitude de Joe, que empezou a dar voltas ao redor del con todas as demostracións propias das súas intencións puxilísticas.

–O que lle digo –exclamou Joe– é que se vostede vén á miña casa molestarme, pode saír inmediatamente. E tamén lle digo que se é home se achegue. E o que digo é que sosterei as miñas palabras mentres me sexa posible.

Eu afastei a Joe, que acougou de inmediato, e se limitou a dicirme, con toda a cortesía de que era capaz e ao mesmo tempo para que o soubese calquera a quen lle interesase, que non desexaba que o molestasen na súa propia casa. O señor Jaggers levantouse ao observar as demostracións de Joe e foi apoiarse na parede, xunto á porta. E sen mostrar ningunha inclinación a dirixirse ao centro da estancia, expresou as súas observacións de despedida. Que foron estas:

–Pois ben, señor Pip, creo que canto antes saia vostede de aquí, posto que vai ser un cabaleiro, mellor será. Queda convido que o fará vostede de hoxe en oito días, e, mentres tanto, recibirá vostede o meu enderezo impreso. Unha vez estea en Londres, poderá tomar un coche de aluguer en calquera cocheira e dirixirse á miña casa. Observe que non expreso opinión, nin nun sentido nin noutro, acerca da misión que aceptei. Páganme por iso e por iso o fago. Agora fíxese vostede no que acabo de dicir. Fíxese moito.

Dirixía o dedo índice a nós os dous á vez, e creo que continuaría a non ser polos receos que lle inspiraba a actitude de Joe. Por iso marchou.

Tiven unha idea que me induciu a botar a correr tras el mentres se encamiñaba aos Tres Alegres Barqueiros, onde deixara unha carruaxe de aluguer.

–Dispénseme, señor Jaggers.

–Si? –exclamou volvéndose–. Que ocorre?

–Como desexo cumprir exactamente as súas instrucións, señor Jaggers, paréceme moito mellor preguntarlle: hai algún inconveniente en que me despida dunha persoa a quen coñezo nas proximidades, antes de marchar?

–Non –dixo, mirándome coma se apenas me entendese.

–Non me refiro á vila, senón tamén á cidade.

–Non –replicou–. Non hai inconveniente.

Deille as grazas e botei a correr cara á miña casa, onde vin que Joe pechara xa a porta principal, así como a do salón, e estaba sentado ante o lume da cociña, cunha man en cada xeonllo e mirando pensativo os ardentes carbóns. Durante longo tempo, nin el nin eu dixemos unha palabra.

A miña irmá estaba na súa butaca chea de coxíns e no recuncho acostumado, e en canto a Biddy, estaba sentada, ocupada no seu labor e ante o lume. Joe achábase preto da moza, e eu xunto a el, no recuncho oposto ao ocupado pola miña irmá. Canto máis miraba os brillantes carbóns, máis incapaz me sentía de mirar a Joe; e canto máis duraba o silencio, menos capaz me sentía de falar. Por fin exclamei:

–Joe, dixéchesllo a Biddy?

–Non, Pip –replicou Joe mirando aínda o lume e collendo con forza os xeonllos coma se tivese algún segredo que estes estivesen dispostos a revelar–. Crin mellor que llo dixeses ti, Pip.

–Prefiro que fales ti, Joe.

–Pois ben –dixo este–. Pip é un cabaleiro afortunado, e Deus o bendiga no seu novo estado.

Biddy deixou caer o seu labor de costura e mirouno. Joe seguía collendo os xeonllos e mirou tamén. Eu devolvín a mirada a ambos e, logo dunha pausa, os dous felicitáronme; pero nas súas palabras había certa tristeza que comprendín moi ben.

Tomei ao meu cargo indicarlle a Biddy, e por medio desta a Joe, a grave obriga que tiñan os meus amigos de non indagar nin dicir nada acerca da persoa que acababa de facer a miña fortuna. Todo se sabería ao seu tempo, observei, e, mentres tanto, non debía dicirse nada, fóra de que ía ter un espléndido porvir grazas a unha persoa misteriosa. Biddy afirmou coa cabeza, moi pensativa e mirando ao lume, mentres continuaba o traballo, e dixo que o recordaría moi ben. Joe, pola súa banda, mantendo aínda collidos os xeonllos, dixo:

–Eu tamén o recordarei, Pip.

Logo felicitáronme outra vez, e continuaron expresando tal extrañeza de que eu me convertese en cabaleiro que non me gustou o máis mínimo.

Imposible dicir o traballo que lle custou a Biddy tratar de darlle á miña irmá algunha idea do sucedido. Segundo creo, tales esforzos fracasaron por completo. A enferma botouse a rir e sacudiu a cabeza moitas veces, e ata, imitando a Biddy, repetiu as palabras «Pip» e «riqueza». Pero dubido de que comprendese sequera o que dicía, o cal dá a entender que non tiña ningunha confianza na claridade da súa mente. Nunca o crería se non me ocorrese, pero o caso é que mentres Joe e Biddy recobraban a súa habitual alegría, eu poñíame cada vez máis triste. Desde logo, non porque estivese desgustado da miña fortuna; pero é posible que, aínda sen sabelo, estivese desgustado comigo mesmo. Sexa o que for, estaba sentado co cóbado apoiado no xeonllo e a cara sobre a man, mirando ao lume mentres os meus dous compañeiros seguían falando da miña marcha, do que farían sen min e de todo o referente ao cambio. E cada vez que sorprendía a un deles mirándome, cousa que non facían con tanto agrado (e mirábanme con frecuencia, especialmente Biddy), sentíame ofendido igual que se expresasen algunha desconfianza en min. Aínda que ben sabe Deus que non o deron a entender con palabras nin con signos. En tales ocasións, eu levantábame e ía mirar á porta, porque a da nosa cociña daba ao exterior da casa e permanecía aberta durante as noites de verán para ventilar o cuarto. As estrelas cara ás cales eu levantaba os meus ollos parecíanme pobres e humildes polo feito de que brillasen sobre os rústicos obxectos entre os cales pasara a miña vida.

–O sábado pola noite –dixen cando sentamos a tomar a cea, que consistía en pan, queixo e cervexa–. Cinco días máis e será xa a véspera da miña marcha. Pronto pasarán.

–Si, Pip –observou Joe, cuxa voz soou máis profunda ao proxectala dentro da súa xerra de cervexa–, pronto pasarán.

–Estiven pensando, Joe, que cando o luns vaiamos á cidade para encargar o meu novo traxe, direille ao xastre que irei poñelo alí ou que o mande á casa do señor Pumblechook. Seríame moi desagradable que a xente de aquí empezase a contemplarme como un bicho raro.

–Os señores Hubble terían moito gusto en verte co teu traxe novo, Pip –dixo Joe tratando de cortar o pan e o queixo sobre a palma da man esquerda e mirando a miñs parte, que eu non tocara, coma se recordase o tempo en que tiñamos costume de comparar os nosos respectivos bocados–. Tamén lle gustaría a Wopsle. E nos Tres Alegres Barqueiros todos o considerarían unha deferencia.

–Iso precisamente é o que non quero, Joe. Empezarían a charlar tanto disto e dun modo tan ordinario que eu mesmo non podería soportarme.

–De verdade, Pip? –exclamou Joe–. Se non puideses soportarte a ti mesmo…

Entón Biddy preguntoume, mentres sostiña o prato da miña irmá:

–Pensaches en cando te contemplaremos o señor Gargery, a túa irmá e eu? Supoño que non terás inconveniente en que te vexamos.

–Biddy –repliquei, algo resentido–. Es tan vivaz, que apenas hai xeito de seguirte.

–Sempre o foi –observou Joe.

–Se esperases un instante, Biddy, oiríasme dicir que me propoño traer aquí o meu traxe, nun fardo, pola noite, é dicir, a noite anterior á miña marcha.

Biddy non dixo xa nada máis. Eu perdoeina xenerosamente e pronto lles dei con afecto as boas noites a ela e a Joe e marchei para a cama. En canto me metín no meu cuartiño, quedei sentado e contempleino durante un longo anaco, considerándoo unha estancia moi pobre e da que me separaría moi pronto para habitar sempre outras máis elegantes. Naquela estancia estaban os meus novos recordos, e entón tamén sentín a mesma estraña confusión mental entre este e os outros cuartos mellores que iría habitar, así como me ocorrera moitas veces entre a forxa e a casa da señorita Havisham e entre Biddy e Estella.

Todo o día brillara o sol sobre o tellado do meu sotabanco, e por iso ía calor. Cando abrín a fiestra e quedei mirando ao exterior vin a Joe mentres lentamente saía á escuridade desde a porta que había na planta baixa e daba algunhas voltas ao aire libre; logo vin pasar a Biddy para entregarlle a pipa e acenderlla. El non adoitaba fumar tan tarde, e isto indicoume que, por unha ou outra razón, necesitaba algún consolo.

Entón quedou ante a porta, xusto debaixo de min, fumando a pipa, e estaba tamén Biddy falando en voz baixa con el. Comprendín que falaban de min, porque puiden oír varias veces que ambos pronunciaban o meu nome en ton cariñoso. Eu non escoitaría máis aínda que me foi posible oír mellor, e por iso me retirei da fiestra e sentei na cadeira que tiña xunto á cama, sentíndome moi triste e raro naquela primeira noite da miña brillante fortuna, que, por estraño que pareza, era a máis solitaria e desditada que pasara na miña vida.

Mirando cara á aberta fiestra descubrín flotando algunhas lixeiras columnas de fume procedentes da pipa de Joe, cousa que me pareceu unha bendición pola súa banda, non ante min, senón saturando o aire que ambos respirabamos. Apaguei a luz e metinme na cama, que entón me pareceu moi incómoda. E non puiden lograr nela o meu acostumado soño profundo.