Capítulo 41

En van trataría de describir o asombro e a alarma de Herbert cando, unha vez sentados os tres ante o lume, lle referín toda a historia. Baste dicir que vin os meus propios sentimentos reflectidos no rostro de Herbert e, entre eles, dun modo principal, a miña repugnancia cara ao home que tanto fixera por min.

Bastaría para establecer unha división entre aquel home e nós, se xa non existisen outras causas que nos afastaban dabondo, o triunfo que expresou ao tratarse da miña historia. E fóra da súa molesta convicción de que se entenrecera nunha ocasión, desde a súa chegada, acerca do cal empezou a falar a Herbert en canto terminei a miña revelación, non tivo a menor sospeita da posibilidade de que eu non estivese satisfeito coa miña boa fortuna. O seu envaecemento de que fixera de min un cabaleiro e de que viñera verme representar tal papel, utilizando os seus amplos recursos, foi expresado non tan só con respecto a min, senón tamén para min mesmo. E non hai dúbida de que chegou á conclusión de que tal envaecemento era igualmente agradable para el e para min e de que ambos debiamos estar orgullosos diso.

–Aínda que, fíxese, amigo de Pip –díxolle a Herbert logo de falar por algún tempo–: sei moi ben que, á miña chegada, por espazo de medio minuto me entenrecín. Díxenllo así mesmo a Pip. Pero non se inquiete vostede por iso. Non en balde fixen de Pip un cabaleiro, como el fará un cabaleiro de vostede, para que eu non saiba o que lles debo a vostedes dous. Querido Pip e amigo de Pip, poden vostedes estar seguros de que en diante calarei acerca do particular. Calei tras aquel minuto en que, sen querer, me entenrecín; calado estou agora, e calado seguirei en diante.

–Certamente –dixo Herbert, aínda que no seu acento non se advertía que tales palabras o consolaran o máis mínimo, pois quedou perplexo e deprimido. Ambos desexabamos con toda a alma que o noso hóspede marchase á súa vivenda e nos deixase sós; pero el, sen ningunha dúbida, tiña celos de deixarnos xuntos e quedou ata moi tarde. Eran as doce da noite cando o levei á rúa de Essex e o deixei en seguridade ante a escura porta do seu cuarto. Cando se pechou tras el, experimentei o primeiro momento de alivio que coñecera desde a primeira noite da súa chegada.

Como non estaba por completo tranquilo, pois recordaba con certo temor ao home a quen sorprendín na escaleira, observei ao redor de nós cando saín xa de noite, co meu hóspede, e tamén ao regresar á miña casa ía vixiando ao meu redor. É moi difícil, nunha gran cidade, o evitar o receo de que todos nos observan cando a mente coñece o perigo de que ocorra tal cousa, e por iso non podía persuadirme de que as persoas que pasaban polo meu lado non tiñan o menor interese nos meus movementos. Os poucos que pasaban seguían os seus respectivos camiños, e a rúa estaba deserta cando regresei ao Temple. Ninguén saíra connosco pola porta e ninguén entrou por ela comigo. Ao cruzar xunto á fonte vin as fiestras iluminadas e tranquilas dos cuartos de Provis, e cando quedei uns momentos ante a porta da casa en que vivía, antes de subir a escaleira, Garden Court estaba tan apracible e deserto como a mesma escaleira ao subir por ela.

Herbert recibiume cos brazos abertos, e nunca como entón me pareceu cousa tan confortadora ter un verdadeiro amigo. Logo de dirixirme algunhas palabras de simpatía e de alento, sentamos para discutir o asunto. Que debía facerse?

A cadeira que ocupara Provis seguía no mesmo lugar, porque tiña un modo especial, propio do seu costume de habitar nunha barraca, de permanecer inquedo nun sitio e dedicándose sucesivamente a manipular coa súa pipa e o seu tabaco malo, o seu coitelo e a súa baralla e outros chismes semellantes. Digo, pois, que a súa cadeira seguía no mesmo sitio que el ocupara. Herbert, sen darse conta, colleuna, pero, ao notalo, empuxouna a un lado e colleu outra. Tras isto non tivo necesidade de dicir que cobrara aversión cara ao meu protector, nin eu tampouco a tiven de confesar a que sentía, de maneira que nos fixemos esta mutua confidencia sen necesidade de cambiar unha soa palabra.

–Que che parece que se pode facer? –pregunteille a Herbert despois que sentou.

–Meu pobre amigo Haendel –replicou, apoiando a cabeza nas mans–, estou demasiado anonadado para poder pensar.

–O mesmo me ocorreu a min, Herbert, nos primeiros momentos da súa chegada. No entanto, hai que facer algo. Ese home proponse realizar varios gastos importantes..., comprar cabalos, coches e toda sorte de cousas ostentosas. É preciso buscar o xeito de impedirllo.

–Queres dicirme con iso que non podes aceptar...?

–Como podería? –interrompino aproveitando a pausa de Herbert–. Pensa nel! Fíxate nel!

Un tremor involuntario pasou por nós.

–Ademais, temo, Herbert, que ese home sente un forte e intenso afecto cara a min. Viuse algunha vez cosa igual?

–Pobre Haendel! –repetiu Herbert.

–Por outra banda –proseguín–, aínda que me negue a recibir nada máis del, pensa no que xa lle debo. Independentemente de todo iso, recorda que contraín moitas débedas, demasiadas para min; que xa non podo ter esperanzas de ningunha clase. Ademais, fun educado sen propósito de tomar ningunha profesión, e por esta razón non sirvo para nada.

–Ben, ben –exclamou Herbert–. Non digas que non serves para nada.

–Para que? Tan só hai unha cousa para a que talvez podería ser útil, e é alistarme como soldado. Xa o faría, meu querido Herbert, de non desexar tomar antes o consello que podo esperar da túa amizade e do teu afecto.

Ao pronunciar estas palabras, a emoción impediume continuar, pero Herbert, fóra de que me tomou con forza a man, finxiu non advertilo.

–De calquera modo que sexa, meu querido Haendel –dixo logo–, a profesión de soldado non che convén. Se foses renunciar á súa protección e aos seus favores, supoño que o farías coa débil esperanza de poder pagarlle un día o que xa recibiches. E se foses soldado, tal probabilidade non podería ser moi segura. Ademais, é absurdo. Estarías moito mellor na casa de Clarriker, malia ser pequena. Xa sabes que teño esperanzas de chegar a ser socio da casa.

Pobre rapaz! Pouco sospeitaba grazas a que diñeiro.

–Pero hai que ter en conta outra cousa –continuou Herbert–. Ese home é ignorante, aínda que ten un propósito decidido, fillo dunha idea fixa durante moito tempo. Ademais, paréceme (e talvez me equivoque con respecto a el) que é home de carácter feroz nas súas decisións.

–Así é. Cónstame –contesteille–. Vou darche agora probas diso.

E díxenlle o que non mencionara sequera na miña narración, é dicir, o seu encontro co outro presidiario.

–Pois fíxate niso –observou Herbert–. El vén aquí con perigo da súa vida, para realizar a súa idea fixa. Se cando xa se dispón a executala, tras os seus traballos, as súas penalidades e a súa longa espera, llo impides dun modo ou outro, destrúes as súas ilusións e fas que toda a súa fortuna non teña xa para el ningún valor. Non te dás de conta do que podería facer, no seu desencanto?

–Vino, Herbert, e soñei con iso desde a noite fatal da súa chegada. Nada se me representou con maior claridade que o feito de poñelo en perigo de ser preso.

–Entón, non teñas dubida ningunha –contestoume Herbert– de que habería gran perigo de que se deixase coller. Esta é a razón de que ese home teña poder sobre ti mentres permaneza en Inglaterra, e non hai dúbida de que apelaría a ese último extremo no caso de que ti o abandonases.

Arrepiábame tanto aquela idea, que desde o primeiro momento me atormentou, e as miñas reflexións chegaron a producirme a impresión de que eu podería converterme, en certo xeito, no seu asasino. Por iso non puiden permanecer sentado e, levantándome, empecei a pasear pola estancia. Mentres tanto, dixen a Herbert que, aínda no caso de que Provis fose recoñecido e preso, malia si mesmo, eu non podería menos de considerarme, aínda que inocente, como o autor da súa morte. E así era, en efecto, pois aínda cando me consideraba desgraciado téndoo preto de min e malia preferir pasar toda a miña vida traballando na fragua con Joe, aínda así, non era iso o peor, senón o que podía ocorrer. Era inútil pretender despreocuparnos do asunto, e por iso seguiamos preguntándonos que debía facerse.

–O primeiro e principal –dixo Herbert– é sacalo de Inglaterra. Terás que marchar con el, e así non se resistirá.

–Pero aínda que o leve a outro país, poderei impedir que regrese?

–Meu querido Haendel, é inútil dicirche que Newgate está na rúa próxima e que, por conseguinte, resulta aquí máis perigoso que noutra parte calquera darlle a entender as túas intencións e causarlle un desgusto que o leve á desesperación. Talvez se podería atopar unha escusa falándolle do outro presidiario, ou dun feito calquera da súa vida, a fin de inducilo a marchar. Pero o bo do caso –exclamei deténdome ante Herbert e tendéndolle as mans abertas, como para expresar mellor o desesperado do asunto– é que non sei nada absolutamente da súa vida. A piques estiven de volverme tolo unha noite en que permanecín sentado aquí ante el, véndoo tan ligado a min nas súas desgrazas e na súa boa fortuna e, con todo, tan descoñecido para min, fóra do seu aspecto e situación míseros dos días da miña nenez en que me aterrorizou.

Herbert levantouse, pasou o seu brazo polo meu e os dous botamos a andar dun lado a outro da estancia, fixándonos nos debuxos da alfombra.

–Haendel –dixo Herbert, deténdose–, estás convencido de que non podes aceptar máis beneficios del?

–Por completo. Seguramente ti farías o mesmo, de atopate no meu lugar.

–E estás convencido de que debes separarte por completo del?

–Iso me preguntas?

–Por outra banda, comprendo que teñas, como tes, esta consideración pola vida que el arriscou pola túa causa e que esteas decidido a salvalo, se é posible. En tal caso, non tes máis remedio que sacalo de Inglaterra antes de poñer en obra os teus desexos persoais. Unha vez logrado iso, líbrate del, en nome de Deus; os dous xuntos xa atoparemos os medios, querido amigo.

Foi para min un consolo estreitar as mans de Herbert despois que dixo estas palabras, e, feito isto, renovamos o noso paseo pola estancia.

–Agora, Herbert –dixen–, convén que nos informemos da súa historia. Non hai máis que un medio de logralo, e é o de preguntarlla directamente.

–Si, pregúntalle acerca diso –dixo Herbert– cando sentemos a tomar o almorzo.

Efectivamente, o día anterior, ao despedirse de Herbert, anunciara que viría tomar o almorzo connosco.

Decididos a poñer en obra este proxecto, fomos deitarnos. Eu tiven os soños máis horrorosos acerca del, e levanteime sen descansar; esperteime para recobrar o medo, que perdera ao durmirme, de que o descubrisen e se soubese que era un deportado para sempre que regresara a Inglaterra. Unha vez esperto, non perdía este medo nin un instante.

Chegou á hora oportuna, sacou o coitelo da faldriqueira e sentou para comer. Tiña moitos plans con respecto ao seu cabaleiro, e recomendoume que, sen contar, empezase a gastar da carteira que deixara no meu poder. Consideraba os nosos cuartos e o seu propio aloxamento como residencia temporal, e aconselloume que buscase algún lugar elegante e apropiado preto de Hyde Park, onde puidese ter unha cama improvisada sempre que fixese falta. Cando terminou o seu almorzo e mentres limpaba o coitelo na perna, sen poñelo en garda cunha soa palabra, díxenlle repentinamente:

–Cando vostede marchou onte á noite, referinlle ao meu amigo a loita que vostede empeñou nunha gabia cando chegaron os soldados seguidos polos demais. Acórdase?

–Que se me acordo? –replicou–. Vaia se me acordo!

–Quereriamos saber algo acerca daquel home... e acerca de vostede mesmo. É raro que eu non saiba del nin de vostede máis do que puiden referir onte á noite. Non lle parece boa ocasión para contarnos algo?

–Ben –dixo logo de reflexionar–. Acórdase vostede do seu xuramento, compañeiro de Pip?

–Claro –replicou Herbert.

–Ese xuramento refírese a canto eu diga, sen excepción ningunha.

–Así o entendo tamén.

–Pois ben, fíxense vostedes. Calquera cousa que eu faga, xa está paga –insistiu.

–Perfectamente.

Sacou a súa negra pipa e dispoñíase a enchela do seu mal tabaco, pero ao mirar o que tiña na man logo de sacalo do seu peto, talvez lle pareceu que podería facerlle perder o fío do seu discurso. Gardouno outra vez, meteu a pipa nun ollal da chaqueta, apoiou as mans nos xeonllos e, tras dirixir ao lume unha mirada preñada de cólera, quedou silencioso uns momentos, mirou ao redor e dixo o que segue.