Capítulo 33

Abrigada co seu traxe de viaxe adornado de peles, Estella parecía máis delicadamente fermosa que noutra ocasión calquera, ata aos meus propios ollos. As súas maneiras eran máis atractivas que antes, e crin advertir nisto a influencia da señorita Havisham.

Sinaloume a súa equipaxe mentres estabamos ambos no patio da pousada, e cando se reuniron os vultos recordei, pois esquecera todo o que non era ela mesma, que nada sabía acerca do seu destino.

–Vou a Richmond –díxome–. Como nos di o noso tratado de xeografía, hai dous Richmonds, un en Surrey e outro en Yorkshire, e o meu é o Richmond de Surrey. A distancia é de dez millas. Tomarei un coche, e vostede acompañarame. Aquí está a miña bolsa, de cuxo contido ha de pagar os meus gastos. Debe vostedetomar a bolsa. Nin vostede nin eu podemos facer máis que obedecer as instrucións recibidas. Non nos é posible obrar ao noso antollo.

E mentres me miraba ao darme a bolsa, sentín a esperanza de que nas súas palabras houbese unha segunda intención. Ela pronunciounas como ao descoido, sen darlles importancia, pero non con desgusto.

–Tomaremos unha carruaxe, Estella. Quere vostede descansar un pouco aquí?

–Si. Repousarei un momento, tomarei unha cunca de té e, mentres tanto, vostede coidará de min.

Apoiou o brazo no meu, coma se iso fose obrigado; eu chamei a un camareiro que quedou mirando á dilixencia como quen non viu nada semellante na vida, a fin de que nos levase a un salonciño particular. Ao oílo, sacou un pano de mesa coma se fose un instrumento máxico sen o cal non puidese atopar o camiño escaleiras arriba, e levounos cara ao buraco negro do establecemento, onde había un espello de diminución –artigo completamente superfluo en vista das dimensións da estancia–, unha botellita con salsa para as anchoas e uns zocos de ignorado propietario. Ante a miña disconformidade con aquel lugar, levounos a outra sala, onde había unha mesa de comedor para trinta persoas e, na cheminea, unha folla arrincada dun libro de contabilidade baixo unha chea de po de carbón.

Tras mirar aquel lume apagado e mover a cabeza, recibiu as miñas ordes, que se limitaron a encargarlle un pouco de té para a señorita, e saíu da estancia, en aparencia moi deprimido.

Molestoume a atmosfera daquela estancia, que ofrecía unha forte combinación de cheiro a corte co de sopa trasnoitada, grazas ao cal se podía inferir que o departamento de coches non marchaba ben e que o seu empresario fervía os cabalos para servilos no restaurante. Con todo, pouca importancia dei a todo iso en vista de que Estella estaba comigo. E ata me dixen que con ela me sentiría feliz aínda que tivese que pasar alí a vida. De todos os xeitos, naqueles instantes eu non era feliz, e iso constábame perfectamente.

–E en compañía de quen vai vostede vivir en Richmond? –pregunteille a Estella.

–Vou vivir –contestou ela– sen reparar en gastos e en compañía dunha señora que ten a posibilidade, ou polo menos así o asegura, de presentarme en todas partes, de facerme coñecer a moitas persoas e de lograr que me vexa moita xente.

–Supoño que a vostede lle gustará moito esa variedade e a admiración que vai espertar.

–Si, tamén o creo.

Contestou en ton tan lixeiro, que eu engadín:

–Fala de vostede mesma coma se fose outra persoa.

–E onde pescudou vostede o meu modo de falar con outros? Veña! Veña! –engadiu Estella sorrindo deliciosamente–. Non creo que teña vostede a pretensión de darme leccións; non teño máis remedio que falar do modo que me é peculiar. E como o pasa vostede co señor Pocket?

–Vivo alí moi agradablemente; polo menos… –e detívenme ao pensar que talvez perdía unha oportunidade.

–Polo menos… –repetiu Estella.

–… dun modo tan agradable como podería vivir en calquera parte, lonxe de vostede.

–É vostede un bobo –dixo Estella coa maior compostura–. Como pode dicir esas parvadas? Segundo teño entendido, o seu amigo, o señor Matthew, é superior ao resto da súa familia.

–Moito. Ademais, non ten ningún inimigo…

–Non engada vostede que el é o seu propio inimigo –interrompeu Estella–, porque odio a esa clase de homes. Oín dicir que, realmente, é un home desinteresado e que está moi por encima dos pequenos celos e do despeito.

–Estou seguro de ter motivos para crelo así.

–Sen dúbida, non ten vostede as mesmas razóns para dicir o propio do resto da súa familia –continuou Estella mirándome con tal expresión que, á vez, era grave e de chanza– porque asedian á señorita Havisham con toda clase de noticias e de insinuacións contra vostede. Obsérvano constantemente e preséntano baixo cantos aspectos desfavorables lles é posible. Escriben cartas acerca de vostede, ás veces anónimas, e é vostede o tormento e a ocupación das súas vidas. É imposible que poida comprender o odio que toda esa xente lle ten.

–Espero, con todo, que non me prexudicarán.

No canto de contestar, Estella botouse a rir. Isto pareceume moi raro e quedei mirándoa perplexo.

Cando acougou o seu acceso de hilaridade, e non se riu dun modo lánguido, senón verdadeiramente divertida, díxenlle, con certa desconfianza:

–Creo poder estar seguro de que a vostede non lle parecería tan divertido se realmente me prexudicasen.

–Non, non. Pode vostede estar seguro diso –contestou Estella–. Teña a certeza de que me río precisamente polo seu fracaso. Eses pobres parentes da señorita Havisham sofren indicibles torturas.

Botouse a rir de novo, e aínda entón, despois de me descubrir a causa da súa risa, esta pareceume moi singular, porque, como non podía dubidar acerca de que o asunto lle facía graza, parecíame excesiva a súa hilaridade por tal causa. Por conseguinte, díxenme que habería algo máis que eu descoñecía. E como ela advertiu tal pensamento en min, contestoume dicindo:

–Nin vostede mesmo pode darse conta da satisfacción que me causa presenciar o desgusto desa xente nin o que me divirten as súas ridiculeces. Vostede, ao revés de min mesma, non foi criado naquela casa desde a infancia. As súas intrigas contra vostede, aínda que contidas e disfrazadas pola máscara da simpatía e da compaixón que non sentían, non puideron aguzar a súa intelixencia, como me pasou a min, e tampouco puido vostede, coma min, abrir gradualmente os seus ollos infantís ante a impostura daquela muller que calcula as súas reservas de paz mental para cando esperta pola noite.

Aquilo xa non parecía divertido para Estella, que traía novamente á súa memoria tales recordos da súa infancia. Eu mesmo non querería ser a causa da mirada que entón lampexou nos seus ollos, nin a cambio de todas as esperanzas que puidese ter na vida.

–Dúas cousas podo dicirlle –continuou Estella–. A primeira, que, malia asegurar o proverbio que unha pinga constante é capaz de furar unha pedra, pode ter a seguridade de que toda esa xente, nin sequera en cen anos, podería prexudicalo no ánimo da señorita Havisham nin pouco nin moito. A segunda é que eu debo estar agradecida a vostede por ser a causa dos seus inútiles esforzos e as súas infrutuosas baixezas, e, en proba diso, aquí ten vostede a miña man.

Mentres ma daba como por xogo, porque a súa seriedade foi momentánea, eu tomeina e leveina aos beizos.

–É vostede moi ridículo –dixo Estella–. Non se dará vostede nunca por avisado? Ou acaso bicará a miña man co mesmo ánimo co que un día me deixei bicar a fazula?

–Cal era ese ánimo? –preguntei.

–Teño que pensar un momento. O de desprezo cara aos aduladores e intrigantes.

–Se digo que si, deixarame que a bique outra vez na fazula?

–Debeu pedilo vostede antes de bicar a man. Pero si. Pode bicarme, se quere.

Eu inclineime; o seu rostro estaba tan tranquilo como o dunha estatua.

–Agora –dixo Estella apartándose no mesmo instante en que os meus beizos tocaban a súa fazula–, agora debe vostede coidar de que me sirvan o té e logo acompañarme a Richmond.

Resultoume doloroso ver que volvía recordar as ordes recibidas, coma se ao estar xuntos non fixésemos máis que cumprir co noso deber, como verdadeiros monecos; pero todo o que ocorreu mentres estivemos xuntos resultoume doloroso. Calquera que fose o ton das súas palabras, eu non podía confiar nel nin fundar ningunha esperanza; e, con todo, continuei igualmente, contra toda esperanza e contra toda confianza. Para que repetilo un milleiro de veces? Así foi sempre.

Chamei para pedir o té, e o camareiro apareceu de novo, levando o seu pano máxico e traendo, por graos, unha cincuentena de accesorios para o té, pero este non aparecía de ningún modo. Trouxo unha bandexa, cuncas, pratiños, pratos, coitelos e garfos; culleres de varios tamaños; saleiros; un boliño de pan, cuberto, coa maior precaución, cunha tapa de ferro; unha cestiña que contiña unha pequena cantidade de manteiga, sobre un leito de perexil; un pan pálido e empoado de fariña por un extremo; algunhas rebandas triangulares nas que estaban claramente marcadas as reixas do fogón, e, finalmente, unha urna familiar bastante grande, que o mozo trouxo penosamente, coma se o angustiase e o fixese sufrir o seu peso.

Tras unha ausencia prolongada naquela fase do espectáculo, chegou por fin cun cofre de fermoso aspecto que contiña unhas ramiñas. Mergulleinas en auga quente, e, así, do conxunto de todos aqueles accesorios extraín unha cunca de non sei que infusión destinada a Estella.

Unha vez pagado o gasto e tras refrescarlle a memoria ao camareiro, sen esquecer ao palafreneiro e tendo en conta á camareira, nunha palabra, tras subornar á casa enteira, deixándoa sumida no desdén e na animosidade, o cal alixeirou bastante a bolsa de Estella, metémonos na nosa cadeira de posta e emprendemos a marcha cara a Cheapside, subindo ruidosamente a rúa de Newgate.

Pronto nos achamos baixo os muros que tan avergoñado me tiñan.

–Que edificio é ese? –preguntoume Estella.

Eu finxín, parvamente, non recoñecelo no primeiro instante, e logo díxenllo. Logo de mirar, retirou a cabeza e murmurou:

–Miserables!

En vista disto, eu non confesaría por nada do mundo a visita que aquela mesma mañá fixera á prisión.

–O señor Jaggers –dixen logo, con obxecto de botarlle o morto a outro –ten a reputación de coñecer mellor que ninguén en Londres os segredos deste triste lugar.

–Paréceme que coñece os de todas as partes –confesou Estella en voz baixa.

–Supoño que está vostede afeita velo con frecuencia.

–En efecto, vino con intervalos variables, durante todo o tempo que podo recordar. Pero non por iso o coñezo mellor agora que cando apenas sabía falar. Cal é a súa opinión acerca dese señor? Lévase vostede ben con el?

–Unha vez afeito aos seus modos desconfiados –contestei–, non nos levamos mal.

–Intimou vostede con el?

–Comín na súa compañía e no seu domicilio particular.

–Imaxino –dixo Estella encolléndose– que debe de ser un lugar moi curioso.

–En efecto, éo.

Eu debía ser coidadoso ao falar do meu titor, para non facelo con demasiada liberdade, ata con Estella; mais, malia todo, continuaría falando do asunto e describindo a cea que nos deu na rúa Gerrard se non chegásemos de súpeto a un lugar moi iluminado polo gas. Mentres durou, pareceu producirme a mesma sensación inexplicable que antes experimentei; e cando saímos daquela luz, quedei como cegado por uns instantes, coma se me vise rodeado por un raio.

Empezamos a falar doutras cousas, especialmente do noso modo de viaxar, de cales eran os barrios de Londres que había por aquel lugar e de cousas polo estilo. A gran cidade era case nova para ela, segundo me dixo, porque non se afastou nunca das proximidades da casa da señorita Havisham ata que se dirixiu a Francia, e aínda entón non fixo máis que atravesar Londres á ida e á volta. Pregunteille se o meu titor estaba encargado dela mentres permanecese en Richmond, e a iso ela limitouse a contestar enfaticamente:

–Non o queira Deus!

Non puiden evitar darme de conta de que tiña interese en atraerme e que se mostraba todo o sedutora que lle era posible, de maneira que me conquistou por completo aínda no caso de que, para logralo, tivese que esforzarse. Con todo, nada daquilo me faría máis feliz, porque aínda cando non dese a entender que ambos debiamos obedecer o disposto por outras persoas, eu comprendería que tiña o meu corazón nas súas mans, porque llo propuxera así e non porque iso espertase ningunha tenrura no seu propio, para despedazalo e logo tiralo lonxe.

Mentres atravesamos Hammersmith indiqueille onde vivía o señor Matthew Pocket, engadindo que, como non estaba a moita distancia de Richmond, esperaba ter frecuentes ocasións de vela.

–Oh, si! Terá vostede que ir verme. Poderá ir cando lle pareza mellor; desde logo, falarei de vostede á familia coa que vou vivir, aínda que, en realidade, xa o coñece por referencias.

Preguntei entón se era numerosa a familia da que ía formar parte.

–Non; só son dúas persoas: nai e filla. A nai, segundo teño entendido, é unha dama que está en boa posición, aínda que non lle molesta aumentar os seus ingresos.

–Estráñame que a señorita Havisham consinta en separarse outra vez de vostede e tan pouco tempo logo do seu regreso de Francia.

–Forma parte dos plans da señorita Havisham con respecto a min, Pip –dixo Estella dando un suspiro coma se estivese fatigada–. Debo escribirlle constantemente e vela tamén con certa regularidade, para darlle conta da miña vida… e non soamente de min, senón tamén das xoias, porque xa case todas son miñas.

Aquela era a primeira vez que me chamaba polo meu nome. Naturalmente, fíxoo adrede, e eu comprendín que recordaría con pracer semellante ocorrencia.

Chegamos demasiado pronto a Richmond, e o noso destino era unha casa situada xunto ao Green, casa antiga, de aspecto moi serio, onde máis dunha vez se luciron as gorgueiras, os lunares, os cabelos empoados, as casacas bordadas, as medias de seda, os encaixes e as espadas. Diante da casa había algunhas árbores vellas, aínda recortadas en formas tan pouco naturais como as gorgueiras, as perrucas e os miriñaques; pero xa estaban sinalados os sitios que habían de ocupar na gran procesión dos mortos, e pronto tomarían parte nela para emprender o silencioso camiño de todo o demais.

Unha campá, con voz moi cascada, que sen ningunha dúbida noutros tempos anunciou á casa: «Aquí está o gardainfante verde… Aquí, a espada con puño de pedras preciosas… Aquí, os zapatos de vermellos tacóns adornados cunha pedra preciosa azul…», resoou gravemente á luz da lúa e no acto presentáronse dúas doncelas de rostro colorado como cereixas, con obxecto de recibir a Estella. Pronto a porta tragou a equipaxe da miña compañeira, quen me tendeu a man, dirixiume un sorriso e deume as boas noites antes de ser tragada á súa vez. E eu continuei mirando cara á casa, pensando no feliz que sería vivindo alí con ela, aínda que, ao mesmo tempo, estaba persuadido de que na súa compañía xamais me sentiría ditoso, senón sempre desgraciado.

Volvín subir ao coche para dirixirme a Hammersmith; entrei co corazón dolorido, e cando saín doíame máis aínda. Ante a porta da miña morada atopei á pequena Jane Pocket, que regresaba dunha festa infantil, escoltada polo seu diminuto noivo, a quen eu envexei malia ter que suxeitarse ás ordes de Flopson.

O señor Pocket saíra a dar clase, porque era un profesor delicioso de economía doméstica, e os seus tratados referentes ao goberno dos nenos e dos criados eran considerados como os mellores libros de texto acerca de tales asuntos. Pero a señora Pocket estaba na casa e achábase nunha pequena dificultade, porque lle entregaran ao pequeno un alfineteiro para que estivese quedo durante a inexplicable ausencia de Millers (que fora visitar un parente que tiña nos Gardas de Infantería), e faltaban do alfineteiro moitas máis agullas das que podían considerarse convenientes para un paciente tan novo, xa fosen aplicadas ao exterior ou para ser tomadas a guisa de tónico.

Como o señor Pocket era xustamente famoso polos excelentes consellos que daba, así como tamén pola súa clara e sólida percepción das cousas e o seu modo de pensar en extremo asisado, ao sentir o meu corazón dolorido tiven a intención de rogarlle que aceptase as miñas confidencias. Pero como entón levantei a vista e vin á señora Pocket mentres lía o seu libro sobre a nobreza, tras prescribir a cama como un remedio soberano para o pequeno, arrepentinme, e decidín non dicir unha palabra.