Capítulo 39

Fixera vinte e tres anos. Nin unha soa palabra oín ata entón que puidese iluminarme con respecto ao asunto das miñas esperanzas, e había xa unha semana que chegara o meu vixésimo terceiro aniversario. Un ano antes abandonaramos a Pousada de Barnard e viviamos no Temple. Os nosos cuartos estaban en Garden Court, xunto ao río.

O señor Pocket e eu separarámonos había algún tempo polo que se refire ás nosas primeiras relacións, pero continuabamos sendo moi bos amigos. Malia a miña incapacidade de dedicarme a nada, o cal creo que se debía á intranquilidade que me producía a incerteza da orixe dos meus medios de vida, era moi afeccionado a ler, e facíao regularmente durante moitas horas cada día. O asunto de Herbert progresaba tamén, e os meus eran tal como os describín ao terminar o capítulo anterior.

Os negocios obrigaran a Herbert a dirixirse a Marsella. Eu estaba só, e por esta causa experimentaba unha penosa sensación. Desanimado e ansioso, esperando que o día seguinte ou a semana próxima me deixarían ver con maior claridade o meu camiño, botaba de menos o alegre rostro e o simpático carácter do meu amigo.

O tempo era moi malo; tempestuoso e húmido, nas rúas había unha cantidade extraordinaria de barro. Día a día chegaban a Londres espesas e numerosas nubes do leste, coma se o Oriente fose unha eternidade de nubes e de vento. Tan furiosas foran as acometidas do furacán, que ata algúns edificios elevados da capital perderan os canlóns dos seus tellados; na campiña houbo árbores arrincadas, aspas de muíño rotas, e da costa chegaban tristes relatos de naufraxios e de mortes. Estas acometidas furiosas do vento eran acompañadas por violentas ráfagas de choiva, e terminaba o día que ata entón, segundo puiden ver, fora o peor de todos.

Naquela parte do Temple fixéronse moitas transformacións a partir de entón, pois agora xa non é un barrio tan solitario nin está tan exposto ás alteracións do río. Viviamos no alto da última casa, e os embates do vento que subía pola canle do río estremecían aquela noite a casa coma se fosen canonadas ou as acometidas da auga contra os rompentes. Cando a choiva acompañou ao vento e se guindou contra as fiestras, ocorréuseme a idea, mentres miraba a estas cando oscilaban, de que podía imaxinar que vivía nun faro combatido pola tempestade. De cando en vez, o fume baixaba pola cheminea, coma se lle resultase molesto saír pola parte superior nunha noite como aquela; e cando abrín a porta para mirar á escaleira, observei que as luces desta se apagaron. Logo, facendo coas mans sombra arredor do meu rostro, para mirar a través das negras fiestras (pois non había que pensar en abrilas nin pouco nin moito, en vista da choiva e do furioso vento), vin que os farois do patio tamén se apagaran e que os das pontes e os das beiras do río oscilaban, próximos a apagarse, así como que os lumes de carbón acesos nas barcazas que había no río eran arrastrados de lonxe polo vento, como vermellas manchas entre a choiva.

Lía co reloxo sobre a mesa, decidido a pechar o meu libro ás once da noite. Cando o fixen, as campás de San Paulo e as de todos os reloxos das igrexas da City, algunhas precedendo e outras acompañando, deron aquela hora. O son foi afeado dun modo curioso polo vento; e eu estaba escoitando e pensando, ao mesmo tempo, en como o vento asaltaba as badaladas e as desfiguraba, cando oín pasos na escaleira.

Nada importa saber que ilusión tola me fixo sobresaltar, relacionando aqueles pasos cos da miña defunta irmá. Tal ilusión pasou nun momento. Escoitei de novo e oín os pasos que se achegaban. Recordando, entón, que estaban apagadas as luces da escaleira, empuñei a miña lámpada, a cuxa luz adoitaba ler, e asomeime con ela ao oco da escaleira. Quenquera que estivese debaixo detívose ao ver a luz, porque xa non se oíu máis ruído.

–Hai alguén abaixo? –preguntei mirando ao mesmo tempo.

–Si –dixo unha voz desde a escuridade inferior.

–Que piso busca vostede?

–O último. Desexo ver ao señor Pip.

–Ese é o meu nome. Ocorre algo grave?

–Nada de particular –replicou a voz. E aquel home subiu.

Eu sostiña a lámpada por encima da varanda da escaleira, e el subiu lentamente á súa luz. A lámpada tiña unha pantalla, con obxecto de que alumase ben o libro, e o círculo da luz era moi pequeno, de maneira que o que subía estaba un momento iluminado e logo volvíase sumir na sombra. No primeiro momento que puiden ver o rostro observei que me era descoñecido, aínda que puiden advertir que miraba cara a min coma se estivese satisfeito e conmovido de contemplarme.

Movendo a man de maneira que a luz seguise o camiño daquel home, notei que ía ben vestido, aínda que cun traxe ordinario, como podería ir un viaxeiro por mar. A súa cabeza estaba cuberta por longos cabelos grises, dun ton semellante ao ferro, e díxenme que a súa idade sería duns sesenta anos. Era un home musculoso, de fortes pernas, de rostro moreno e curtido pola exposición á intemperie. Cando subía os dous últimos chanzos e a luz da lámpada nos iluminou a ambos, vin, con estúpido asombro, que me tendía ambas as mans.

–Que desexa vostede? –pregunteille.

–Que que desexo? –repetiu facendo unha pausa.

–Ah, si! Se mo permite, xa lle explicarei o que me trae...

–Quere vostede entrar?

–Si –contestou–. Desexo entrar, amo.

Dirixinlle a pregunta con acento pouco hospitalario, porque me molestaba a expresión de recoñecemento, alegre e compracido, que notara nos seus ollos. E molestábame por crer que el, implicitamente, desexaba que correspondese a ela. Pero fíxeno entrar no cuarto que acababa de deixar, e tras poñer a lámpada sobre a mesa rogueille con toda a amabilidade de que fun capaz que explicase o motivo da súa visita.

Mirou ao redor con expresión moi rara –coma se se sorprendese agradablemente e tivese algunha parte nas cousas que admiraba–, e logo quitou unha especie de gabán ordinario e tamén o chapeu. Así mesmo, vin que tiña a parte superior da cabeza fendida e calva, e que os grises cabelos non crecían máis que nos lados. Pero nada advertín que me explicase a súa visita. Pola contra, naquel momento vin que de novo me tendía as mans.

–Que se propón vostede? –pregunteille, coa sospeita de que estivese tolo.

Deixou de mirarme e lentamente fregou a cabeza coa man dereita.

–É moi violento para un home –dixo con voz ruda e entrecortada–, tras agardar tanto este momento... Pero non ten vostede ningunha culpa... Ningún de nós a ten. Explicareime nun minuto. Concédame un minuto, fágame o favor.

Sentou nunha cadeira ante o lume e cubriu a fronte coas mans morenas, sucadas de veas. Observeino coa maior atención e aparteime lixeiramente del, pero non o recoñecín.

–Hai alguén máis por aquí preto? –preguntou, volvendo a cabeza para mirar cara atrás.

–Estráñame que me faga vostede esa pregunta, descoñecido como é para min e tras presentarse na miña casa a tales horas da noite.

–É vostede un bo rapaz –díxome movendo a cabeza cara a min con mostras de afecto, que á vez me resultaban incomprensibles e irritantes–. Alégrome moito de que creza, para converterse nun raparigo tan atraente. Pero non me faga prender, porque logo arrepentiríase amargamente.

Abandonei mentalmente a intención que el acababa de comprender, porque naquel momento recoñecino. Era imposible identificar un simple trazo do seu rostro, pero malia iso recoñecino. Se o vento e a choiva levasen lonxe aqueles anos pasados, e ao mesmo tempo todos os sucesos e todos os obxectos que houbo neles, situándonos aos dous no cemiterio onde por primeira vez nos vimos cara a cara e a distinto nivel, non podería coñecer o meu presidiario máis claramente do que o coñecía entón, sentado ante o lume. Non había necesidade de que sacase do peto unha lima para mostrarma, nin que quitase o pano que levaba ao pescozo para poñelo arredor da cabeza, nin que se abrazase a si mesmo e botase a andar polo cuarto, mirando cara a min para que o recoñecese. Coñecino antes de que me axudase deste xeito, aínda que un momento antes non sospeitara nin remotamente a súa identidade.

Volveu onde eu estaba e de novo tendeume as mans. Sen saber que facer, porque, a forza de asombro, perdera o dominio de min mesmo, deille as miñas de mala gana. El estreitounas cordialmente, levounas aos beizos, bicounas e continuou estreitándoas.

–Obraches nobremente, raparigo –dixo–. Nobre Pip! E eu xamais o esquecín.

Ao advertir un cambio nos seus modos, coma se ata se dispuxese a abrazarme, púxenlle unha man no peito e obrigueino a afastarse.

–Basta –dixen– Apártese. Se vostede me está agradecido polo que fixen na miña infancia, espero que poderá demostrarme a súa gratitude comunicándome que cambiou de vida. Se veu aquí para darme as grazas, debo dicirlle que non era necesario. Con todo, xa que me atopou, non hai dúbida de que hai algo bo no sentimento que o trouxo, e por iso non o rexeitarei..., pero seguramente comprenderá que eu...

A miña atención quedou de tal modo atraída pola singularidade da súa mirada fixa en min, que as palabras morreron nos meus beizos.

–Dicía vostede –observou tras mirarnos en silencio– que seguramente comprenderei... Que debo comprender?

–Que non debo renovar con vostede aquela relación casual, e xa moi antiga, nestas circunstancias, que son completamente distintas. Comprázome en crer que se arrepentiu vostede, recobrando o dominio de si mesmo. Dígollo co maior gusto. E tamén me alegro, crendo que merezo a súa gratitude, de que veña darme as grazas. No entanto, os nosos camiños son moi distintos. Está vostede empapado e parece moi fatigado. Quere beber algo antes de marchar?

Volvera a poñerse o pano arredor do pescozo, aínda que sen apertar o nó, e quedou mirándome coa maior atención mordendo unha punta daquel.

–Paréceme –contestoume, sen deixar de morder o pano e mirándome en fite– que beberei antes de marchar, e por iso tamén lle dou as grazas.

Nunha mesiña auxiliar había unha bandexa. Púxena encima da mesa inmediata ao lume, e pregunteille que prefería. Sinalou unha das botellas sen mirala e sen dicir unha palabra, e eu servinlle un pouco de auga quente con ron. Esforceime en que non me tremese a man mentres o servía, pero a súa mirada fixa en min mentres se recostaba na cadeira, co extremo do pano entre os dentes, cousa que facía talvez sen darse de conta, foi causa de que me resultase difícil conter o tremor da man. Cando por fin lle servín o vaso, observei co maior asombro que os seus ollos estaban cheos de bágoas. Ata entón, eu permanecera en pé, sen tratar de disimular o meu desexo de que marchase canto antes. Pero abrandeime ao observar o suavizado aspecto daquel home e sentín o mudo reproche que me dirixía.

–Espero –dixen servíndome apresuradamente algo de beber eu tamén e achegando unha cadeira á mesa–, espero que non crerá vostede que lle falei con rudeza. Non tiña intención de facelo, pero, se así foi, laméntoo moito. Desexo que sexa vostede feliz e se atope ao seu gusto.

Cando levei o vaso aos beizos, el mirou sorprendido o extremo do seu pano, deixándoo caer ao abrir a boca, e logo tendeume a man. Eu deille a miña, e ambos bebemos. Feito isto, pasou a manga do traxe polos ollos e a fronte.

–Cal é a súa profesión? –pregunteille.

–Tiven rabaños de ovellas, fun criador de reses e outros oficios semellantes no Novo Mundo –contestou–, é dicir, a moitos milleiros de millas de aquí e a través da auga tempestuosa.

–Espero que gañaría vostede diñeiro.

–Moito, moitísimo. Outros que se dedicaban ao mesmo fixeron tamén bastante diñeiro, pero ninguén tanto coma min. Fun famoso por esta causa.

–Alégrome moito.

–Espero que se alegrará vostede máis aínda, meu querido mozo.

Sen tratar de pescudar o sentido de tales palabras nin a razón do ton con que foron pronunciadas, volvín a miña atención ao detalle que acababa de presentarse á miña mente.

–Viu algunha vez o mensaxeiro que me mandou, despois que cumpriu o encargo que vostede lle deu?

–Non lle botei a vista encima. Non era fácil tampouco que o vise.

–Pois cumpriu fielmente o encargo e entregoume dous billetes dunha libra esterlina. Eu era daquela un pobre pícaro, como xa sabe vostede, e para min aquela cantidade era case unha pequena fortuna. Pero, como vostede, progresei desde entón e vai permitirme que llas devolva. Poderá vostede empregalas regalándollas a outro rapaz pobre.

Falando así, saquei a miña bolsa. El observoume mentres a deixaba sobre a mesa e a abría, e non apartou os seus ollos de min mentres separaba dous billetes dunha libra esterlina da cantidade que contiña. Os billetes eran limpos e novos. Despregueinos e ofrecinllos. Sen deixar de observarme, púxoos un sobre outro, dobrounos ao longo, retorceunos, prendeulles lume na lámpada e deixou caer as cinzas na bandexa.

–Permitirame vostede que lle pregunte –dixo entón cun sorriso celludo ou con riseiro cello– como progresou desde que ambos nos vimos nas brañas?

–Como?

–Si.

Baleirou o vaso, levantouse e foi situarse á beira do lume, apoiando a man grande e morena na cheminea. Apoiou un pé na barra de ferro que había ante o lume, con obxecto de secalo e quentalo, e a súa húmida bota empezou a fumegar; pero el non a miraba nin tampouco se fixaba no lume, senón que me contemplaba coa maior atención. Entón foi cando empecei a tremer.

Cando se entreabriron os meus beizos e formulei algunhas palabras que non se puideron oír, fixen forza en min mesmo para dicirlle, aínda que non con moita claridade, que fora elixido para herdar algunhas propiedades.

–Permíteme vostede preguntar que propiedades son esas?

–Non o sei –respondín tatexando.

–E podo saber de quen son esas propiedades? –engadiu.

–Ignóroo –contestei do mesmo xeito.

–Paréceme que podería adiviñar –dixo o ex presidiario– a cantidade que recibe vostede anualmente desde que é maior de idade. Referíndome á primeira cifra, paréceme que é un cinco.

Mentres me latexaba o corazón apresurada e desordenadamente, púxenme en pé, apoiando a man no respaldo da cadeira e mirando, moi apurado, ao meu interlocutor.

–E con respecto a un titor –continuou–, indubidablemente existía un titor ou algo parecido mentres vostede era menor de idade. É posible que fose avogado, e paréceme que non me equivocarei moito ao afirmar que a primeira letra do seu nome é un J.

Naquel momento comprendín toda a verdade da miña situación, e os seus inconvenientes, perigos, deshonras e consecuencias de todas as clases invadíronme en tal multitude, que me sentín anonadado e tiven que esforzarme extraordinariamente para continuar respirando.

–Supoñamos –continuou– que o que comisionou a aquel avogado, cuxo nome empeza por un J e que moi ben pode ser Jaggers, supoñamos que, atravesando o mar, chegase a Portsmouth e que, desembarcando alí, desexase vir facerlle unha visita a vostede. «E como me descubriu vostede?», preguntarase. Pois ben, escribín desde Portsmouth a unha persoa de Londres pedíndolle o enderezo de vostede. E quere saber como se chama esa persoa? Pois é un tal Wemmick.

Nin para salvar a vida podería pronunciar entón unha soa palabra. Alí estaba cunha man apoiada nun respaldo da cadeira e a outra no meu peito, parecéndome que me afogaba. Así miraba eu ao meu estraño interlocutor, e tiven que agarrarme con forza á cadeira ao observar que o cuarto parecía dar voltas ao meu redor. El colleume, levoume ao sofá, tendeume sobre os almofadóns e se axeonllouse ao meu lado, achegando o rostro, que agora recordaba moi ben e que me facía tremer, ata poñelo a moi pouca distancia do meu propio.

–Si, Pip, querido rapaz. fixen de ti un cabaleiro. Son eu quen o fixo. Aquel día xurei que se lograba gañar unha guinea, sería para ti. E, máis tarde, cando empecei a especular e a enriquecerme, xurei que serías rico. Vivín sufrindo grandes penalidades para que ti vivises comodamente. Traballei coa maior enerxía para que ti non tiveses que facelo. Que cousas tan raras! Verdade, rapaz? E crees que cho digo para que esteas agradecido? De ningún xeito. Dígocho tan só para que saibas que aquel can cuxa vida contribuíches a soster levantou a cabeza a tal altura para poder facer de ti un cabaleiro. E, en efecto, Pip, chegaches a ser un cabaleiro.

O aborrecemento que me inspiraba aquel home e o temor que sentía cara a el, así como a repugnancia que me obrigou a evitar o seu contacto, non poderían ser maiores de ser un animal terrible.

–Mira, Pip. Son o teu segundo pai. Ti es o meu fillo e aínda máis que un fillo. Aforrei moito diñeiro só para que ti poidas gastalo. Cando me contrataron como pastor e vivía nunha cabana solitaria, sen ver máis que as ovellas, ata que esquecín como eran os rostros dos homes e as mulleres, aínda entón, mentalmente, seguía vendo o teu rostro. Moitas veces caéuseme o coitelo das mans naquela cabana, cando comía ou ceaba, e entón dicíame: «Aquí está outra vez o meu querido rapaz contemplándome mentres como e bebo». Vinte moitas veces, con tanta claridade como o día en que te atopei nas brañas cheas de néboa. «Así Deus me mate –dicía con frecuencia, e moitas veces ao aire libre, para que me oíse o ceo–, pero se consigo a liberdade e a riqueza, vou facer un cabaleiro dese rapaz». E agora mira esta vivenda túa, digna dun lord. Un lord? Ah!, terás diñeiro máis que suficiente para facer apostas cos lores e para lograr vantaxes sobre eles.

Na súa vehemencia triunfal, e dándose conta de que eu estivera a piques de desmaiarme, non observou a acollida que prestei ás súas palabras. Este foi o único consolo que tiven.

–Mira –continuou, sacándome o reloxo do peto e volvendo cara a el un anel que levaba o meu dedo, mentres eu evitaba o seu contacto coma se fose unha serpe–. O reloxo é de ouro, e o anel, magnífico. Ambas as cousas dignas dun cabaleiro. E fíxate na túa roupa branca: fina e fermosa. Mira o teu traxe: mellor non pode atoparse. E tamén os teus libros –engadiu mirando ao redor–, que enchen todos os estantes, a centenares. E ti lelos, non é verdade? Gustoume atoparte lendo ao chegar. Ha, ha, ha! Logo lerasme algúns, querido Pip, e se son nalgún idioma estranxeiro que eu non entenda, non por iso me sentirei menos orgulloso.

De novo levou as miñas mans aos seus beizos, mentres o sangue parecía arrefriarse nas miñas veas.

–Non hai necesidade de que fales, Pip –dixo, volvendo pasar a manga polos ollos e a fronte, mentres a súa garganta producía aquel ruído que eu recordaba tan ben. E o máis horrible de todo era darme conta do afecto con que falaba–. O mellor que podes facer é permanecer quedo, querido Pip. Ti non pensaches no noso encontro tanto tempo coma min. Non estabas preparado para isto, como o estaba eu. Pero sen dúbida xamais imaxinaches que sería eu.

–Oh, non, non! –repliquei–. Nunca, nunca!

–Pois ben, xa ves que era eu e sen axuda de ninguén! Non interveu no asunto ninguén máis ca min mesmo e o señor Jaggers.

–Ningunha outra persoa? –preguntei.

–Non –contestou, sorprendido–. Quen máis podía intervir? Pero déixame que che diga, querido Pip, que te convertiches nun home moi guapo. E espero que te conquistasen algúns belos ollos. Non hai algunha linda rapariga da que esteas namorado?

–¡Oh, Estella, Estella!

–Pois será túa, querido fillo, sempre no caso de que o diñeiro poida conseguilo. Non porque un cabaleiro como ti, de tan boa figura e tan instruído, non poida conquistala por si mesmo; pero o diñeiro axudarache. Agora déixame que acabe o que che ía dicindo, querido raparigo. Daquela cabana e do tempo que pasei facendo de pastor recibín o primeiro diñeiro, pois, ao morrer, deixoumo o meu amo, que fora o mesmo ca min, e así logrei a liberdade e empecei a traballar pola miña conta. E todas as aventuras que emprendía, facíao por ti. «Deus bendiga a miña empresa –dicía ao emprendela–. Non é para min, senón para el.» E en todo prosperei dun modo marabilloso. Para que te deas de conta, hei de engadir que me fixen famoso. O diñeiro que me legaron e as ganancias do primeiro ano mandeino todo ao señor Jaggers, todo para ti. Entón el foi na túa busca, de acordo coas instrucións que lle dei por carta.

Oh, oxalá non viñese! Prouguese a Deus que me deixase na fragua, lonxe de ser feliz, pero, con todo, ditoso en comparación co meu estado actual!

–E entón, querido Pip, recibín a recompensa sabendo secretamente que estaba facendo de ti un cabaleiro. Ás veces, os cabalos dos colonos enchíanme de po cando eu ía andando. Pero eu dicíame: «Estou facendo agora un cabaleiro que será moito mellor que todos os demais.» E cando un dicía a outro: «Hai poucos anos era un presidiario e ademais é un home ordinario e ignorante. Con todo, ten moita sorte», entón eu pensaba: «Se eu non son un cabaleiro nin teño instrución, polo menos son propietario dun deles. Todo o que vós posuídes non é máis que gando e terras, pero ningún de vós ten, coma min, un cabaleiro de Londres.» Así me consolaba e así continuaba vivindo, e tamén dese modo continuei gañando diñeiro, ata que me prometín vir un día ver o meu raparigo e darme a coñecer a el no mesmo sitio en que vivía.

Púxome a man no ombreiro, e eu estremecinme ante a idea de que, segundo imaxinaba, aquela man puidese estar manchada de sangue.

–Non me foi fácil, Pip, saír de alí, nin tampouco resultaba moi seguro. Pero eu estaba empeñado, e canto máis difícil resultaba, maior era a miña decisión, porque estaba resolto. E por fin fíxeno. Si, querido Pip, fíxeno.

Tratei de reunir as miñas ideas, pero estaba aparvado. Parecíame prestar maior atención aos ruxidos do vento que ás palabras do meu compañeiro; pero non me era posible separar a voz deste dos chíos daquel, aínda que seguía oíndoos cando el permanecía calado.

–Onde me aloxarás? –preguntou entón.

–Xa comprenderás, querido Pip, que debo quedar en algures.

–A durmir? –dixen.

–Si, a durmir moitas horas e profundamente –contestou–, porque pasei meses e meses sacudido e mollado polo auga do mar.

–O meu amigo e compañeiro –dixen levantándome do sofá– está ausente; poderá vostede dispoñer do seu cuarto.

–Volverá mañá? –preguntou.

–Non –contestei eu case maquinalmente malia os meus extraordinarios esforzos–. Non volverá mañá.

–Pregúntoo, querido Pip –dixo en voz baixa e apoiando un dedo no meu peito–, porque é preciso ter a maior precaución.

–Que quere vostede dicir? Precaución?

–Claro! Corro perigo de morte.

–Que morte?

–Fun deportado para sempre. Volver equivale á morte. Durante estes últimos anos volveron moitos que se achaban no meu caso, e, sen ningunha dúbida, aforcaríanme se me collesen.

Só faltaba iso! Aquel desgraciado, tras cargarme co seu ouro maldito e coas súas cadeas de prata durante anos enteiros, arriscaba a vida para vir verme, e alí o tiña á miña custodia. Se o amase no canto de aborrecelo, se me sentise atraído a el por extraordinaria admiración e afecto, no canto de sentir a maior repugnancia, non sería peor. Pola contra, sería mellor, porque a súa seguridade sería o máis importante do mundo para o meu corazón.

O meu primeiro coidado foi pechar as contras, a fin de que non se puidese ver a luz desde o exterior, e logo pechar e atrancar as portas. Mentres así o facía, el estaba sentado á mesa, bebendo ron e comendo biscoitos; eu, ao velo entretido así, crin contemplar de novo o presidiario nas brañas mentres comía. E case me pareceu que pronto se inclinaría cara á súa perna para limar o grillón.

Cando entrei no cuarto de Herbert, pechando toda comunicación entre el e a escaleira, a fin de que non quedase outro paso posible que o cuarto en que estiveramos conversando, pregunteille ao meu compañeiro se quería ir deitarse. Contestou afirmativamente, pero pediume algunhas pezas da miña roupa branca de cabaleiro para poñelas pola mañá. Entregueillas e deixeillas dispostas, e pareceu interromperse novamente o curso do sangue nas miñas veas cando de novo me estreitou as mans para desexarme unha boa noite.

Afasteime del sen saber como o facía; reanimei o lume na estancia en que permaneceramos xuntos e sentei á beira da cheminea, temoroso de ir para a cama. Durante unha ou dúas horas estiven tan aparvado que apenas puiden pensar; pero cando o logrei, deime de conta do desgraciado que era e de que a nave en que me embarcara se esnaquizara por completo.

Era evidente que as intencións da señorita Havisham con respecto a min non eran máis nada ca un soño; sen ningunha dúbida, Estella non me estaba destinada; na casa Satis tolerábaseme como algo conveniente, coma se fose unha espiña para os avarentos parentes, como un modelo dotado de corazón mecánico a fin de que Estella practicase comigo cando non había ninguén máis con quen facelo; estas foron as primeiras ideas que se presentaron á miña mente. Pero a dor máis aguda de todas era a de que, por mor daquel presidiario, reo de ignorados crimes e exposto a ser collido no meu propio cuarto para ser aforcado en Old Bailey, eu abandonara a Joe.

Agora non volvería onda Joe nin onda Biddy por nada do mundo; aínda que imaxino que iso se debía á seguridade que tiña de que a miña indigna conduta cara a eles era máis culpable do que se podía imaxinar. Ningunha sabedoría na terra podería darme agora o consolo que obtería da súa sinxeleza e da súa fidelidade; pero xamais podería desfacer o feito.

En cada unha das acometidas do vento e da choiva parecíame oír o ruído dos perseguidores. Por dúas veces xuraría que chamaban á porta e que ao outro lado alguén falaba en voz baixa. Con tales temores, empecei a recordar que recibira misteriosos avisos da chegada daquel home. Imaxinei que durante as semanas anteriores vira nas rúas algúns rostros que me pareceron moi semellantes ao seu. Díxenme que aqueles parecidos foran máis numerosos a medida que el se achegaba a Inglaterra, e estaba seguro de que o seu maligno espírito me mandara, dalgún modo, aqueles mensaxeiros, e, naquela noite tempestuosa, el valía tanto como a súa palabra e estaba comigo.

Entre estas reflexións, ocorréuseme a de que cos meus ollos infantís o xulgara como un home violento e desesperado; que oíra ao outro presidiario asegurar reiteradamente que quixera asasinalo; e eu mesmo o vin no fondo da gabia, loitando coa maior fereza co seu compinche. E tales recordos aterráronme, dándome a entender que non era seguro para min estar encerrado con el no máis profundo daquela noite solitaria e tempestuosa. E este temor creceu de tal xeito, que por fin me obrigou a coller unha candea para ir ver ao meu terrible compañeiro.

Este envolvera a cabeza nun pano e o seu rostro estaba inmóbil e sumido no soño. Durmía tranquilamente, aínda que na almofada se vía unha pistola. Tranquilizado, puxen suavemente a chave na parte exterior da porta e deille a volta para pechar antes de sentar xunto ao lume. Gradualmente escorrinme do meu asento e á fin quedei tendido no chan. Cando espertei, sen que durante o meu sono esquecese a miña desgraza, os reloxos das igrexas da parte oriental de Londres daban as cinco da madrugada, as candeas consumíranse, o lume estaba apagado e o vento e a choiva intensificaban as espesas tebras.