6 de fev. de 2012

Capítulo 32

Un día, mentres estaba ocupado cos meus libros e en compañía do señor Pocket, recibín unha carta por correo, cuxo aspecto exterior me fixo tremer, porque, malia que non recoñecín a letra do sobrescrito, adiviñei que man a trazara. Non tiña encabezamiento ningún, como «Querido señor Pip», «Querido Pip», «Moi señor meu» ou algo polo estilo, senón que empezaba así:
«Vou ir a Londres pasadomañá, e chegarei na dilixencia do mediodía. Creo que se conveu que vostede sairía a recibirme. Polo menos, esta é a impresión da señorita Havisham, e escríbolle obedecendo as súas indicacións. Ela mándalle o seu saúdo. Súa afectísima, Estella.»
Se tivese tempo, probablemente encargaría varios traxes novos para semellante ocasión; pero como non o tiña, foime preciso contentarme cos que xa posuía. Perdín inmediatamente o apetito, e ata que chegou o día solemne non gocei de descanso nin de tranquilidade. Pero a súa chegada non me trouxo nada diso, porque entón estiven peor que nunca, e empecei a roldar o despacho da dilixencia da rúa Wood, en Cheapside, antes de que o vehículo puidese saír do Xabaril Azul da nosa cidade. Malia que estaba perfectamente informado de todo, non me atrevía a perder de vista o despacho por máis de cinco minutos; e xa pasara media hora, seguindo esta conduta pouco razoable, da garda de catro ou cinco horas que me esperaba, cando se presentou ante min o señor Wemmick.
–Ola, señor Pip! –exclamou–. Como está vostede? Xamais imaxinei que roldase vostede por aquí.
Expliqueille que esperaba a certa persoa que debía chegar na dilixencia, e logo pregunteille polo seu pai e polo castelo.
–Ambos están moi ben, moitas grazas –dixo Wemmick–, e especialmente o meu pai. Está moi ben. Pronto fará oitenta e dous anos. Tiña a intención de disparar oitenta e dous cañonazos en tal día, pero temo que se queixarán os veciños e que o canón non poida resistir a presión. Con todo, esta non é conversación propia de Londres. Onde imaxina vostede que vou agora?
–Á súa oficina –contestei, en vista de que, ao parecer, ía naquela dirección.
–A outro lugar veciño –replicou Wemmick–. Vou a Newgate. Nestes momentos estamos ocupados nun caso de roubo na casa dun banqueiro, e veño de visitar o lugar do suceso. Agora debo ir cambiar unhas palabras co noso cliente.
–Foi o seu cliente o que cometeu o roubo? –preguntei.
–Non, claro! –contestou secamente Wemmick–. Pero acúsano diso. O mesmo nos podería suceder a vostede ou a min. Calquera dos dous podería ser acusado diso.
–O máis probable é que non nos acusen a ningún dos dous –observei.
–Ben! –dixo Wemmick tocándome o peito co dedo índice–. É vostede moi listo, señor Pip. Gustaríalle facer unha visita a Newgate? Ten tempo para iso?
Tiña tanto tempo dispoñible que a proposición foi para min un alivio, malia que non se conciliaba co meu desexo latente de vixiar a oficina da dilixencia. Murmurando algunhas palabras para advertirlle que iría preguntar se tiña tempo para acompañalo, entrei na oficina e polo empregado souben coa maior precisión e poñendo a proba a súa paciencia o momento en que debía chegar a dilixencia, no caso de que non houbese o menor atraso, cousa que eu coñecía de antemán con tanta precisión coma el mesmo. Logo fun reunirme co señor Wemmick e, finxindo sorpresa ao consultar o reloxo, en vista dos datos obtidos, aceptei a súa oferta.
En poucos minutos chegamos a Newgate e atravesando a casa do garda, en cuxas paredes colgaban algúns grillóns entre os reglamentos do cárcere, penetramos no recinto deste. Naquel tempo, os cárceres estaban moi abandonados e afastado aínda o período de esaxerada reacción, subseguinte a todos os erros públicos, que, en suma, é o seu maior e máis longo castigo. Así, os criminais non estaban mellor aloxados e alimentados que os soldados (iso sen falar dos pobres), e de cando en cando incendiaban os seus cárceres coa comprensible escusa de mellorar o cheiro da súa sopa. Cando Wemmick e eu chegamos alí, era a hora de visita; un taberneiro facía as súas roldas levando cervexa que lle compraban os presos a través das reixas.
Os encarcerados falaban cos amigos que foran visitalos, e a escena era sucia, desagradable, desordenada e deprimente.
Sorprendeume ver que Wemmick circulaba por entre os presos como un xardineiro por entre as súas plantas. Ocorréuseme esta idea ao observar que miraba a un talo crecido durante a noite anterior e lle dicía:
–Como, capitán Tom! Está vostede aquí? De verdade? –Logo engadiu–: Está Peteiro Negro detrás da cisterna? Durante os dous meses últimos non o esperaba a vostede. Como se atopa?
Logo detíñase ante as reixas e escoitaba coa maior atención as ansiosas palabras que murmuraban os presos, sempre illadamente. Wemmick, coa boca parecida a unha caixa do correo, inmóbil durante a conferencia, miraba aos seus interlocutores coma se se fixase nos adiantos que fixeran desde a última vez que os observara e calculase a época en que florecían, con ocasión de ser xulgados.
Era moi popular, e observei que corría ao seu cargo o departamento familiar dos negocios do señor Jaggers, aínda que algo da condición deste parecía rodealo, impedindo a aproximación máis aló de certos límites. Expresaba o seu recoñecemento de cada cliente sucesivo por medio dun movemento da cabeza e polo modo de axustar máis cómodamente o chapeu con ambas as mans. Logo pechaba un pouco a caixa do correo e metía as mans nos petos. Nun ou dous casos orixinouse unha dificultade con referencia ao aumento dos honorarios, e entón Wemmick, retirándose canto lle era posible da insuficiente cantidade de diñeiro que lle ofrecían, replicaba:
–É inútil, amigo. Eu non son máis que un subordinado. Non podo tomar iso. Faga o favor de non tratar así a un subordinado. Se non pode vostede reunir a cantidade debida, amigo, é mellor que se dirixa a un principal; na profesión hai moitos principais, segundo xa sabe, e o que non basta para un pode ser suficiente para outro; esta é a miña recomendación, falando como subordinado. Non se esforce en falar en balde. Para que? A quen lle toca agora?
Así atravesamos o invernadeiro de Wemmick, ata que el se volveu cara a min e me dixo:
–Fíxese no home a quen lle vou dar a man.
Faríao mesmo sen esta advertencia, porque ata entón non lle dera a man a ninguén.
Tan pronto como acabou de falar, un home de aspecto maxestoso e moi ergueito (a quen me parece ver cando escribo estas liñas), que levaba unha chaqueta usada de cor de oliva e cuxo rostro estaba cuberto de estraña palidez que se estendía sobre o vermello da súa cute, mentres os ollos lle bailaban dun lado a outro, aínda cando se esforzaba en prestarlles fixeza, achegouse a unha esquina da reixa e levou a man ao chapeu, cuberto dunha capa graxa, coma se fose caldo xeado, facendo un saúdo militar algo xocoso.
–Bos días, coronel –dixo Wemmick–. Como está vostede, coronel?
–Moi ben, señor Wemmick.
–Fíxose todo o que foi posible, pero as probas eran abafadoras, coronel.
–Si, eran tremendas. Pero non importa.
–Non, non –replicou fríamente Wemmick–, a vostede non lle importa. –Logo, volvéndose cara a min, díxome–:
Este home serviu á súa Maxestade. Estivo na guerra e comprou a súa licenza.
–De verdade? –preguntei.
Aquel home cravou en min os ollos e logo mirou ao redor de min. Feito isto, pasou a man polos beizos e botouse a rir.
–Paréceme, cabaleiro, que o vindeiro luns xa non terei ningunha preocupación –díxolle a Wemmick.
–É posible –replicou o meu amigo–, pero non se sabe nada concreto.
–Satisfaime moito ter a oportunidade de despedirme de vostede, señor Wemmick –dixo o preso sacando a man por entre os ferros da reixa.
–Moitas grazas –contestou Wemmick estreitándolla–. O mesmo digo, coronel.
–Se o que levaba comigo cando me prenderon fose lexítimo, señor Wemmick –dixo o preso, pouco inclinado, seica, a soltar a man do meu amigo–, entón rogaríalle o favor de levar outra sortella como proba de gratitude polas súas atencións.
–Doulle as grazas pola intención –contestou Wemmick–. E, agora que recordo, paréceme que vostede era afeccionado a criar pombas de raza. –O preso mirou cara ao ceo–. Teño entendido que posuía vostede unha cría moi notable de pombas mensaxeiras. Non podería encargar a algún dos seus amigos que me levase un par á casa, sempre no caso de que non poida vostede utilizalas doutro xeito?
–Así se fará, cabaleiro.
–Moi ben –dixo Wemmick–. Coidareinas perfectamente. Boas tardes, coronel.
–Adeus!
Estreitaron novamente as mans, e cando nos afastabamos, Wemmick díxome:
–É un moedeiro falso e un obreiro habilísimo. Hoxe comunicaranlle a sentenza ao xefe da prisión, e con toda seguridade será executado o luns. Con todo, como vostede ve, un par de pombas son algo de valor e facilmente transportable.
Dito isto, mirou cara atrás a fixo un aceno, movendo a cabeza, a aquela planta súa que estaba a piques de morrer, e logo mirou ao redor, mentres saïamos da prisión, coma se estivese reflexionando que outro testo podería poñer no mesmo lugar.
Cando saímos do cárcere atravesando a portería, observei que ata os mesmos carcereiros non concedían menor importancia ao meu titor que os propios presos de cuxos asuntos se encargara.
–Oia, señor Wemmick –dixo o carcereiro que nos acompañaba, no momento en que estabamos entre dúas portas craveteadas, unha das cales pechou coidadosamente antes de abrir a outra–. Que vai facer o señor Jaggers con este asasino de Waterside? Vai considerar o asunto como homicidio ou doutro xeito?
–Por que non llo pregunta vostede a el? –replicou Wemmick.
–Oh, pronto o di vostede! –replicou o carcereiro.
–Así son todos aquí, señor Pip –observou Wemmick volvéndose cara a min mentres se abría a caixa do correo da súa boca–. Non teñen reparo ningún en preguntarme a min, o subordinado, pero nunca os sorprenderá vostede dirixindo pregunta ningunha ao meu principal.
–Acaso este novo cabaleiro é un dos aprendices da súa oficina? –preguntou o carcereiro facendo un aceno ao oír a expresión do señor Wemmick.
–Xa volve vostede? –exclamou Wemmick–. Xa llo dixen –engadiu volvéndose a min–. Antes de que a primeira pregunta poida ser contestada, xa me fai outra. E que? Supoñamos que o señor Pip pertence á nosa oficina. Que hai con iso?
–Pois que en tal caso –replicou o carcereiro facendo outro aceno– xa saberá como é o señor Jaggers.
–Vaia! –exclamou Wemmick dándolle un golpiño en son de broma ao carcereiro–. Cando se ve vostede ante o meu principal quada tan mudo como as súas propias chaves. Déixenos saír, vello raposo, ou en caso contrario farei que presente unha denuncia contra vostede por detención ilegal.
O carcereiro botouse a rir, deunos os bos días e quedou rindo a través do portelo, ata que chegamos á escaleira da rúa.
–Mire vostede, señor Pip –dixo Wemmick con acento grave e tomándome confidencialmente o brazo para falarme ao oído–. O mellor que fai o señor Jaggers é non descender nunca da alta situación en que se colocou. Este coronel non se atreve a despedirse del, como tampouco o carcereiro a preguntarlle as súas intencións con respecto a un caso calquera. Así, sen descender da altura en que se acha, fai saír ao seu subordinado. Comprende vostede? E deste xeito apodérase do corpo e da alma de todos.
Eu quedei moi impresionado, e non por vez primeira, acerca da sutileza do meu titor. E, para confesar a verdade, desexei de todo corazón, e tampouco por vez primeira, ter outro titor de intelixencia e de habilidadesmáis correntes.
O señor Wemmick e eu despedímonos ante a oficina de Little Britain, onde estaban congregados, como de costume, varios solicitantes que esperaban ver ao señor Jaggers; eu volvín á miña garda ante a oficina da dilixencia, tendo por diante tres horas polo menos. Pasei todo este tempo reflexionando no estraño que resultaba o feito de que sempre tivese que relacionarse coa miña vida o cárcere e o crime; que na miña infancia, e nas nosas solitarias brañas, me vise ante o crime por primeira vez na miña vida, e que reaparecese noutras dúas ocasións, presentándose como unha mancha que se debilitara, pero non desaparecera de todo; que talvez de igual modo ía impedirme a fortuna e ata o mesmo porvir. Mentres así estaba reflexionando, pensei na fermosa e moza Estella, orgullosa e refinada, que viña cara a min, e co maior aborrecemento fixeime no contraste que había entre a prisión e ela mesma. Desexei entón que Wemmick non me atopase, ou que eu non estivese disposto a acompañalo, para que aquel día, entre todos os do ano, non me rodease a influencia de Newgate no alento e no traxe. Mentres ía dun lado a outro sacudín o po da prisión, que quedara nos meus pés, e tamén cepillei coa man o traxe e ata me esforcei en baleirar por completo os pulmóns. Tan contaminado me sentía ao recordar quen estaba a piques de chegar, que cando a dilixencia apareceu por fin, aínda non me vía libre da mancha do invernadeiro do señor Wemmick. Entón vin asomar a un portelo da dilixencia o rostro de Estella, que de inmediato me saudou coa man.
Que sería aquela indescritible sombra que de novo pasou pola miña imaxinación naquel instante?

Nenhum comentário:

Postar um comentário