Capítulo 26

Ocorreu, segundo me anunciara Wemmick, que se me presentou moi pronto a oportunidade de comparar a morada do meu titor coa do seu caixeiro e empregado. O meu titor estaba no seu despacho, lavando as mans co seu xabón perfumado, cando eu entrei na oficina ao meu regreso de Walworth; el chamoume deseguido e fíxome a invitacion, para min mesmo e para os meus amigos, que Wemmick me preparara a recibir.

–Sen cumprido ningún –dixo–. Non hai necesidade de vestirse de etiqueta, e poderemos convir, por exemplo, o día de mañá.

Eu pregunteille onde tería que dirixirme, porque non tiña a menor idea de onde vivía, e creo que, seguindo o seu costume de non confesar nada, díxome:

–Veña vostede aquí e levareino á casa comigo.

Aproveito esta oportunidade para observar que, tras recibir os seus clientes, lavaba as mans, coma se fose un cirurxián ou un dentista. Tiña o lavabo no seu despacho, disposto xa para o caso, e que cheiraba a xabón perfumado coma se fose a tenda dun perfumista. Na parte interior da porta tiña unha toalla posta sobre un rolo, e tras lavar as mans secábaas con ela, cousa que facía sempre que volvía do tribunal ou despedía a un cliente. Cando os meus amigos e eu acudimos ao día seguinte ao seu despacho, ás seis da tarde, parecía que estivera ocupado nun caso moito máis importante que de costume, porque o atopamos coa cabeza metida no lavabo e lavando non soamente as mans, senón tamén a cara e a garganta. E cando terminou iso e unha vez que se secara coa toalla, limpou as uñas cun canivete antes de poñer a chaqueta.

Cando saímos á rúa atopamos, como de costume, algunhas persoas que esperaban alí e que coa maior ansiedade desexaban falarlle; pero debeu de asustalas a atmosfera perfumada do xabón que o rodeaba, porque aquel día abandonaron a súa tentativa. Mentres nos dirixiamos cara ao oeste, foi recoñecido por varias persoas entre a multitude, pero sempre que isto ocorría falábame en voz máis alta e finxía non recoñecer a ninguén nin fixarse en que os demais o recoñecesen.

Levounos así á rúa Gerrard, en Soho, e a unha casa situada no lado meridional da rúa. O edificio tiña aspecto maxestuoso, pero necesitaría unha boa capa de pintura e que lle limpasen o po das fiestras. Sacou a chave, abriu a porta e entramos nun vestíbulo de pedra, espido, escuro e pouco usado. Subimos por unha escaleira, tamén escura e de cor parda, e así chegamos a unha serie de tres cuartos, da mesma cor, no primeiro piso. Nos arrimadoiros das paredes estaban esculpidas algunhas grinaldas, e mentres o noso anfitrión no daba a benvida, aquelas grinaldas producíronme estraña impresión.

A cea estaba servida na mellor daquelas estancias; a segunda era o seu gardarroupa, e a terceira, o dormitorio. Díxonos que posuía toda a casa, pero que raras veces utilizaba máis cuartos que os que viamos. A mesa estaba moi ben posta, aínda que nela non había nada de prata, e a carón da súa cadeira había un torno moi grande, no que se vía unha gran variedade de botellas e frascos, así como tamén catro pratos de froita para a sobremesa. Eu observei que el o tiña todo ao alcance da man e o distribuía por si mesmo.

Na estancia había unha librería, e polos lombos dos libros deime de conta de que todos eles trataban de probas xudiciais, de leis criminais, de biografías criminais, de xuízos, de actas do Parlamento e de cousas semellantes. Os mobles eran sólidos e bos, así como a cadea do seu reloxo. Pero todo tiña certo aspecto oficial, e non se vía nada puramente decorativo. Nun recuncho había unha mesiña que contiña bastantes papeis e unha lámpada con pantalla; de maneira que, sen ningunha dúbida, o meu titor levaba consigo a oficina á súa propia casa e pasaba algunhas veladas traballando.

Como el apenas vira aos meus tres compañeiros ata entón, porque pola rúa fomos os dous de lado, quedou xunto á cheminea e, tras tirar do cordón da campaíña, examinounos atentamente. E con gran sorpresa miña, pareceu interesarse moito e tamén case exclusivamente por Drummle.

–Pip –dixo poñéndome a enorme man sobre o ombreiro e levándome cara á fiestra–. Non coñezo a ningún deles. Quen é esa araña?

–Que araña? –preguntei eu.

–Ese raparigo moteado, macizo e fosco.

–É Bentley Drummle –repliquei–. Esoutro que ten o rostro máis delicado chámase Startop.

Sen facer o menor caso daquel que tiña a cara máis delicada, díxome:

–Chámase Bentley Drummle? Gústame o seu aspecto.

Inmediatamente empezou a falar con el. E, sen facer caso das súas respostas reticentes, continuou, sen dúbida co propósito de obrigalo a falar. Eu estaba mirando aos dous, cando entre eles e eu se interpuxo a criada, que traía o primeiro prato.

Era unha muller que tería uns corenta anos, segundo supuxen, aínda que talvez era máis nova. Tiña alta estatura, unha figura flexible e áxil, o rostro extremadamente palido, con ollos murchos e grandes e un pelo desordenado e abundante. Ignoro se, por mor dalgunha afección cardíaca, tiña sempre os beizos entreabertos coma se ampease, e o seu rostro mostraba unha expresión curiosa, como de confusión; pero si sei que dúas noites antes estiven no teatro a ver Macbeth e que o rostro daquela muller me parecía axitado por todas as malas paixóns, como os rostros que vin saír do caldeiro das bruxas.

Deixou a fonte e tocou no brazo ao meu titor para avisalo de que a cea estaba disposta; logo afastouse.

Sentamos arredor da mesa, e o meu titor puxo ao seu lado a Drummle, e a Startop ao outro. O prato que a criada deixou na mesa era dun excelente peixe, e logo servíronnos carneiro moi ben guisado e, finalmente, unha ave exquisita. As salsas, os viños e todos cantos complementos necesitabamos eran da mellor calidade e entregábanolos o noso anfitrión tomándoos do torno; e cando deran a volta á mesa volvíaos poñer no seu sitio. Do mesmo xeito entregábanos os pratos limpos, os coitelos e os garfos para cada servizo, e os que estaban sucios botábaos a un cesto que estaba no chan e ao seu lado. Non apareceu ningún outro criado máis que aquela muller, a cal traía todos os pratos, e sempre me pareceu ver nela un rostro semellante ao que sairía do caldeiro das bruxas. Anos máis tarde logrei reproducir o rostro daquela muller facendo pasar o dunha persoa, que non se lle parecía por outra cousa máis que polo cabelo, por detrás dunha cunca de alcohol aceso, nunha estancia escura.

Inclinado a fixarme canto me foi posible na criada, tanto polo seu curioso aspecto como polas palabras de Wemmick, observei que sempre que estaba no comedor non separaba os ollos do meu titor e que retiraba apresuradamente as mans de calquera prato que puxese diante del, vacilando, coma se temese que a chamase cando estaba preto, para dicirlle algunha cousa. Pareceume observar que el se daba conta diso, pero que quería tela sumida na ansiedade.

A cea transcorreu alegremente, e malia que o meu titor parecía seguir a conversación e non iniciala, vin que nos obrigaba a exteriorizar os puntos máis débiles do noso carácter. En canto a min mesmo, por exemplo, vinme de súpeto expresando a miña inclinación a malgastar diñeiro, a protexer a Herbert e a vangloriarme do meu espléndido porvir, iso antes de darme conta de que abrise os beizos. O mesmo lles ocorreu aos demais, pero a ninguén en maior grao que a Drummle, cuxa inclinación a moquearse dun modo túzaro e receloso de todos os demais quedou de manifesto antes de que retirasen o prato do peixe.

Non foi entón, senón cando chegou a hora de tomar o queixo, cando a nosa conversa se referiu ás nosas proezas no remo, e entón Drummle recibiu algunhas burlas polo seu costume de seguirnos no seu bote. El informou ao noso anfitrión de que prefería seguirnos no canto de gozar da nosa compañía, que en canto a habilidade se consideraba o noso mestre e que con respecto á forza era capaz de vencernos aos dous. Dun modo invisible, o meu titor dáballe corda para que mostrase a súa ferocidad ao tratar daquel feito sen importancia; e el espiu o seu brazo e contraeuno varias veces para ensinar os seus músculos, e nós imitámolo do modo máis ridículo.

Mentres tanto, a criada ía quitando a mesa; o meu titor, sen facer caso dela e mesmo volvéndolle o rostro, estaba recostado na súa butaca, mordendo o lado do dedo índice e demostrando un interese cara a Drummle que para min era completamente inexplicable. De súpeto, coa súa enorme man, colleu a da criada, coma se fose un cepo, no momento en que ela se inclinaba sobre a mesa. E el fixo aquel movemento con tanta rapidez e tanta seguridade, que todos interrompemos a nosa estúpida competencia.

–Falando de forza –dixo o señor Jaggers –agora vou mostrarlles un bo puño. Molly, ensínanos o puño.

A man presa dela estaba sobre a mesa, pero ocultara a outra levándoa cara ás costas

–Señor –dixo en voz baixa e con ollos fixos e suplicantes–. Non o faga.

–Vou mostrarlles un puño –repetiu o señor Jaggers, decidido–. Molly, ensínanos o puño.

–Señor, por favor! –murmurou ela.

–Molly –repetiu o señor Jaggers sen mirala e dirixindo obstinadamente os ollos ao outro lado da estancia–. Móstranos os dous puños. Deseguido.

Colleulle a man e puxo o puño da criada sobre a mesa. Ela sacou a outra man e púxoa á beira da primeira. Entón puidemos ver que a última estaba moi desfigurada, atravesada por profundas cicatrices.

Cando adiantou as mans para que as puidésemos ver, apartou os ollos do señor Jaggers e fixounos, vixiante, en cada un de nós.

–Aquí hai forza –observou o señor Jaggers sinalando os ligamentos co seu dedo índice. –Poucos homes teñen os puños tan fortes como esta muller. É notable a forza que hai nestas mans. Tiven ocasión de observar moitas delas, pero xamais vin outras tan fortes coma estas, xa de home ou de muller.

Mentres dicía estas palabras, con acento de indiferenza, ela continuou mirándonos sucesivamente a todos.

Cando o meu titor deixou de ocuparse nas súas mans, ela mirouno outra vez.

–Está ben, Molly –dixo o señor Jaggers movendo lixeoramente a cabeza cara a ela–. Xa fuches admirada e podes marchar.

A criada retirou as mans e saíu da estancia, mentres o señor Jaggers, tomando un frasco do torno, encheu o seu vaso e fixo circular o viño.

–Ás nove e media, señores –dixo–, separarémonos. Procuren, mentres tanto, pasalo ben. Estou moi contento de velos na miña casa. Señor Drummle, bebo á súa saúde.

Se iso tivo por obxecto que Drummle dese a entender dun modo máis completo o seu carácter, hai que confesar que logrou o éxito. Triunfante e fosco, Drummle mostrou outra vez en que pouco nos tiña aos demais, e as súas palabras chegaron a ser tan ofensivas que resultaron xa por fin intolerables. Pero o señor Jaggers observábao co mesmo interese estraño, e en canto a Drummle, parecía facer máis agradable o viño que bebía aquel.

A nosa xuvenil falta de discreción fixo que bebésemos demasiado e que falásemos excesivamente.

Anoxámonos bastante ante unha burla de Drummle acerca de que gastabamos demasiado diñeiro. Iso fíxome observar, con máis celo que discreción, que non debía de dicir iso, pois constábame que Startop lle prestara diñeiro na miña presenza, cousa dunha semana antes.

–E iso que importa? –contestou Drummle–. Pagarase relixiosamente.

–Non quero dicir que deixe vostede de facelo –engadín–; pero iso debería bastarlle para conter a súa lingua antes de falar de nós e do noso diñeiro; paréceme.

–Parécelle? –exclamou Drummle–. Meu Deus!

–E case estou seguro –dixen, desexando mostrarme severo– de que non sería vostede capaz de prestarnos diñeiro se o necesitásems.

–Ten vostede razón –replicou Drummle–: non lle prestaría nin sequera seis peniques a ningún de vostedes. Nin a vostedes nin a ninguén.

–É mellor pedir prestado, creo.

–Vostede cre? –repetiu Drummle–. Meu Deus!

Estas palabras agravaban aínda o asunto, e moi especialmente descontentoume observar que non podía vencer a súa impertinente torpeza, de modo que, sen facer caso dos esforzos de Herbert, que quería conterme, engadín:

–Xa que falamos disto, señor Drummle, vou repetirlle o que pasou entre Herbert e eu cando vostede pediu prestado ese diñeiro.

–Non me importa saber o que pasou entre vostedes dous –rosmou Drummle.

E paréceme que engadiu en voz máis baixa, pero non menos malhumorada, que tanto eu como Herbert podiamos ir ao inferno.

–Direillo malia todo –engadín–, tanto se quere oílo coma se non. Dixemos que mentres vostede metía no peto o diñeiro, moi contento de que llo prestasen, parecía que tamén o divertise extraordinariamente o feito de que Startop fose tan débil de facilitarllo.

Drummle sentou, rindo na nosa cara, coas mans nos petos e encollidos os seus redondos ombreiros, dando a entender claramente que aquilo era a verdade pura e que nos desprezaba a todos por parvos.

Entón Startop dirixiuse a el, aínda que con maior amabilidade ca min, e exhortouno a que se mostrase un pouco máis cortés. Como Startop era un raparigo afable e alegre, mentres que Drummle era o reverso da medalla, por iso o último sempre estaba disposto a recibir mal ao primeiro, coma se lle dirixisen unha afronta persoal. Entón replicou con voz rouca e torpe, e Startop tratou de abandonar a discusión, pronunciando unhas palabras de broma que nos fixeron rir a todos. E máis resentido por aquel pequeno éxito que por outra cousa calquera, Drummle, sen previa ameaza nin aviso, sacou as mans dos petos, deixou caer os ombreiros, proferiu unha blasfemia e, tomando un vaso grande, guindaríao á cabeza do seu adversario, se non llo impedise, coa maior habilidade, o noso anfitrión, no momento en que tiña a man levantada con tal intención.

–Cabaleiros –dixo o señor Jaggers poñendo sobre a mesa o vaso e tirando, por medio da cadea de ouro, do reloxo de repetición–, sinto moito anunciarlles que son as nove e media.

Ao oír esta indicación, todos nos levantamos para marchar. Antes de chegar á porta da rúa, Startop chamaba alegremente a Drummle «querido amigo», coma se non ocorrese nada. Pero o «querido amigo» estaba tan lonxe de corresponder a estas amables palabras, que nin sequera quixo regresar a Hammersmith seguindo a mesma beirarrúa que o seu compañeiro; e como Herbert e eu quedamos na cidade, vímolos afastarse pola rúa, seguindo cada un deles a súa propia beirarrúa; Startop ía diante, e Drummle seguíao gorecéndose na sombra das casas, coma se tamén naquel momento o seguise no seu bote.

Como a porta non estaba pechada aínda, deixei só a Herbert por un momento e volvín subir a escaleira para dirixirlle unhas palabras ao meu titor. Atopeino no seu gardarroupa, rodeado da súa colección de calzado e moi ocupado en lavar as mans, sen dúbida por mor da nosa partida.

Díxenlle que subira outra vez para expresarlle o meu sentimento de que ocorrera algo desagradable, e que esperaba non me botase a min toda a culpa.

–Bah! –exclamou mentres mollaba a cara e falando a través das pingas de auga–. Non paga a pena, Pip. Malia todo, gústame esa araña.

Volveu o rostro cara a min e sacudiu a cabeza, secándose ao mesmo tempo e resoprando con forza.

–Alégrame moito que a vostede lle guste, señor –dixen–; pero a min non me gusta nada.

–Non, non –asentiu o meu titor–. Procure non ter nada que ver con el e apártese dese rapaz todo o que lle sexa posible. Pero a min gústame, Pip. Polo menos, é sincero. E se eu fose un adiviño…

E descubrindo o rostro, que ata entón a toalla ocultara, sorprendinlle unha mirada.

–Pero como non son adiviño… –engadiu secando coa toalla as dúas orellas–. Xa sabe vostede que non o son, verdade? Boas noites, Pip.

–Boas noites, señor.

Cousa dun mes despois daquela noite terminou o tempo que o alcumado de araña había de pasar co señor Pocket, e con gran contento de todos, fóra da señora Pocket, marchou á súa casa, a incorporarse á súa familia.