Capítulo 36

Herbert e eu iamos de mal a peor no tocante ao aumento das nosas débedas. De cando en vez examinabamos os nosos asuntos, deixabamos marxes e faciamos outros arranxos igualmente exemplares. Pasou o tempo tanto se nos gustaba coma se non, segundo ten por costume, e eu cheguei á miña maioría de idade, cumpríndose a predicción de Herbert de que me ocorrería iso antes de darme conta.

Tamén Herbert chegara xa á súa maioría de idade, oito meses antes ca min. E como en tal ocasión non ocorreu outra cousa, aquel acontecemento non causou unha sensación profunda na Pousada de Barnard. Pero, en cambio, esperabamos ambos o meu vixésimo primeiro aniversario coa maior ansiedade e forxándonos toda sorte de esperanzas, porque os dous tiñamos a seguridade de que o meu titor non podería deixar de dicirme algo preciso naquela ocasión.

Tiven o maior coidado de avisar en Little Britain o día do meu aniversario. O anterior a esta data recibín un aviso oficial de Wemmick comunicándome que o señor Jaggers tería o maior gusto en recibirme ás cinco da tarde aquel sinalado día. Isto convenceunos de que ía ocorrer algo importante, e eu estaba moi emocionado cando acudín á oficina do meu titor con exemplar puntualidade.

No despacho exterior, Wemmick felicitoume e, incidentalmente, fregou un lado do nariz cun paquetiño de papel de seda, cuxo aspecto me gustou bastante. Pero nada dixo con respecto a el, e cun aceno indicoume a conveniencia de entrar no despacho do meu titor. Corría o mes de novembro, e o señor Jaggers estaba ante o lume, apoiando as costas na cheminea, coas mans debaixo dos faldóns da levita.

–Ben, Pip –dixo–. Hoxe hei de chamarlle señor Pip. Felicítoo, señor Pip. –Estreitámonos a man, e hei de facer notar que el o facía sempre con moita rapidez. Logo deille as grazas–. Tome unha cadeira, señor Pip –dixo o meu titor.

Mentres eu sentaba, el conservou a súa actitude e inclinou as cellas cara ás súas botas, o cal me pareceu unha desvantaxe pola miña banda, recordándome a ocasión en que me vin tendido sobre unha lápida. As dúas espantosas máscaras non estaban lonxe do meu interlocutor, e a súa expresión era coma se ambas fixesen unha tentativa estúpida e propia dun apoplético para intervir na conversa.

–Agora, mozo amigo –empezou dicindo o meu titor coma se eu fose unha testemuña ante o tribunal–, vou dicirlle un par de palabras.

–Como vostede guste, cabaleiro.

–Dígame ante todo –continuou o señor Jaggers, inclinándose cara adiante para mirar ao chan e levantando daquela a cabeza para contemplar o teito–, dígame se ten idea da cantidade que se lle asignou anualmente para vivir.

–Da cantidade...?

–Si –repetiu o señor Jaggers sen apartar a mirada do teito–, se ten idea da cantidade anual que se lle asignou para vivir.

Dito isto, mirou ao redor da estancia e detívose, tendo na man o pano de peto, a medio camiño do seu nariz. Eu examinara os meus asuntos con tanta frecuencia, que chegara a destruír a máis lixeira noción que puidese ter acerca da pregunta que se me facía. Timidamente confeseime incapaz de contestala, e iso pareceu compracer ao señor Jaggers, que replicou:

–Xa o imaxinaba –e asoouse ruidosamente, coa maior satisfacción–. Eu formuleille unha pregunta, amigo meu –continuou o señor Jaggers–. Ten vostede algo que preguntarme agora a min?

–Desde logo, seríame moi agradable dirixirlle algunhas preguntas, cabaleiro; pero recordo a súa prohibición.

–Fágame unha –replicou o señor Jaggers.

–Acaso hoxe se dará a coñecer o meu benefactor?

–Non. Pregunte outra cousa.

–Faráseme pronto esta confidencia?

–Deixe vostede iso polo momento –dixo o señor Jaggers– e faga outra pregunta.

Mirei ao meu redor, mais en aparencia non había modo de eludir a situación.

–Acaso... acaso hei de recibir algo, cabaleiro?

Ao oír as miñas palabras, o señor Jaggers exclamou triunfante:

–Xa imaxinaba que acabariamos niso.

Chamou a Wemmick para que lle entregase aquel paquetito de papel. O chamado apareceu, deixouno nas súas mans e marchou.

–Agora, señor Pip, fágame o favor de fixarse. Sen que se lle puxese ningún obstáculo, foi vostede pedíndome as cantidades que lle pareceu ben. O seu nome figura con moita frecuencia no libro de caixa de Wemmick. Malia iso, estou persuadido de que ten vostede moitas débedas.

–Non teño máis remedio que confesalo, cabaleiro.

–Non lle pregunto canto debe, porque estou convencido de que o ignora; e se non o ignorase, tampouco mo diría. A cantidade que confesase estaría sempre por baixo da realidade. Si, si, amigo –exclamou o señor Jaggers accionando co seu dedo índice para facerme calar, ao advertir que eu me dispoñía a facer unha lixeira protesta–. Non hai dúbida de que vostede imaxina que non o faría, pero eu estou seguro. Supoño que me dispensará, pero coñezo mellor estas cousas que vostede mesmo. Agora tome vostede este paquetiño. Teno xa? Moi ben. Ábrao e dígame que hai dentro.

–É un billete de nanco –dixen– de cincocentas libras esterlinas.

–É un billete de Banco –repetiu o señor Jaggers– de cincocentas libras esterlinas. Paréceme unha bonita suma. Creo vostede tamén?

–Como podo consideralo doutro xeito?

–Xa! Pero conteste vostede a pregunta –dixo o señor Jaggers.

–Sen dúbida.

–De modo que vostede, sen dúbida, considera que iso é unha bonita suma. Agora, Pip, esa bonita suma de diñeiro é de vostede. É un agasallo que se lle fai neste día, como demostración de que se realizarán as súas esperanzas. E a razón desta bonita suma de diñeiro cada ano, e non maior, terá que vivir ata que apareza o doador de todo. É dicir, que tomará ao seu cargo os seus propios asuntos de diñeiro, e cada trimestre cobrará vostede en Wemmick cento vinte e cinco libras, ata que estea en comunicación coa orixe de todo isto, non co axente, que son eu. Eu cumpro as miñas instrucións e páganme por iso. Todo iso paréceme pouco xuizoso, pero non me pagan por expresar a miña opinión acerca dos seus méritos.

Eu empezaba a expresar a miña gratitude cara ao meu benefactor pola liberalidade con que me trataba, cando o señor Jaggers me interrompeu.

–Non me pagan, Pip –dixo–, para transmitir as súas palabras a persoa ningunha.

Dito isto, levantou os faldóns da levita e quedou mirando, coa cella cargada, para as súas botas, coma se sospeitase que estas abrigaban algún mal designio cara a el. Logo dunha pausa, indiquei:

–Falamos dun asunto, señor Jaggers, que vostede me aconsellou abandonar por un momento. Espero que non fixese nada malo ao preguntarlle acerca diso.

–Que era iso? –dixo.

Podía estar seguro de que xamais me axudaría a pescudar o que me interesaba, de modo que tiven que facer de novo a pregunta, coma se non a formulase anteriormente.

–Cre vostede posible –dixen, tras vacilar un momento– que o meu benefactor, de quen vostede me falou, nun prazo breve...? –e ao dicir isto interrompinme delicadamente.

–Nun prazo breve que? –repetiu o señor Jaggers–. Esa pregunta está incompleta.

–Desexo saber se nun prazo breve virá a Londres –dixen tras buscar con coidado as palabras convenientes–, ou se, pola contra, me chamará para que vaia a algún sitio determinado.

–Pois ben –replicou o señor Jaggers mirándome por vez primeira cos seus escuros e atentos ollos.

–Deberemos recordar a primeira ocasión en que nos vimos na súa mesma vila. Que lle dixen entón, Pip?

–Díxome vostede, señor Jaggers, que talvez pasarían anos enteiros antes de que aparecese esa persoa.

–Precisamente –dixo o señor Jaggers– esa é a resposta que tamén dou agora.

Quedámonos mirándonos un a outro, e notei que se apresuraba o ritmo da miña respiración, desexoso como estaba de obter del algunha outra cousa. E cando vin que respiraba aínda máis rápido e que el se daba conta diso, comprendín que diminuían as probabilidades de pescudar algo máis.

–Cre vostede, señor Jaggers, que aínda transcorrerán algúns anos?

El moveu a cabeza, non para contestar en sentido negativo á miña pregunta, senón para negar a posibilidade de contestala. E as dúas horribles máscaras pareceron mirar entón cara a min, precisamente no mesmo instante en que os meus ollos se volvían a elas, coma se chegasen a unha crise, na súa curiosa atención, e se dispuxesen a espirrar.

–Óiame –dixo o señor Jaggers quentando a parte traseira das pernas co dorso das mans–. Vou falar claramente con vostede, amigo Pip. Esa é unha pregunta que non debe facerse. Comprenderao vostede mellor cando lle diga que é unha pregunta que podería comprometerme. Pero, en fin, vou compracelo e direille algo máis.

Inclinouse un pouco para mirar coa cella cargada as súas botas, de modo que puido acariñar os papos das pernas durante a pausa que fixo.

–Cando esa persoa se dea a coñecer –dixo o señor Jaggers, endereitándose– vostede e ela arranxarán os seus propios asuntos. Cando esa persoa se dea a coñecer, terminará e cesará a miña intervención no asunto. Cando esa persoa se déea a coñecer, xa non terei necesidade de saber nada máis acerca do particular. E isto é todo o que podo dicirlle.

Quedámonos mirándonos un a outro, ata que eu desviei os ollos e quedei mirando, moi pensativo, ao chan. Das palabras que acababa de oír deducín que a señorita Havisham, por unha razón ou outra, non confiara ao meu titor o seu desexo de unirme a Estella; que el estaba resentido e algo celoso por esa causa; ou que, realmente, lle parecía mal semellante proxecto, pero que non podía facer nada para impedilo. Cando de novo levantei os ollos, deime de conta de que estivera mirándome astutamente mentres eu non o observaba.

–Se iso é todo o que ten vostede que dicirme, cabaleiro –observei–, eu tampouco podo dicir nada máis.

Moveu a cabeza en sinal de asentimiento, sacou o reloxo que tanto temor inspiraba aos ladróns e preguntoume onde ía cear. Contestei que na miña propia morada e en compañía de Herbert, e, como consecuencia necesaria, rogueille que nos honrase coa súa compañía. El aceptou inmediatamente a invitación, pero insistiu en acompañarme a pé ata casa, con obxecto de que non fixese ningún preparativo extraordinario con respecto a el; ademais, tiña que escribir previamente unha ou dúas cartas e logo, segundo o seu costume, lavar as mans. Por esta razón díxenlle que sairía á sala inmediatamente e quedaría falando con Wemmick.

O feito é que en canto sentín no meu peto as cincocentas libras esterlinas, presentouse á miña mente un pensamento que tivera xa outras veces, e pareceume que Wemmick era a persoa indicada para aconsellarme acerca daquela idea. Pechara xa a súa caixa forte e terminaba os seus preparativos para emprender a marcha á súa casa. Deixou o seu escritorio, levou as súas dúas palmatorias graxentas e púxoas en liña nun pequeno estante que había xunto á porta, a carón das despabiladeiras, disposto a apagalas; arranxou o lume para que se extinguise; preparou o chapeu e o gabán, e bateu no peito coa chave da caixa, coma se fose un exercicio atlético tras os negocios do día.

–Señor Wemmick –dixen–, querería pedirlle a súa opinión. Teño o maior desexo de servir a un amigo meu.

Wemmick pechou a caixa de correo da súa boca e meneou a cabeza coma se a súa opinión estivese xa formada acerca de calquera fatal debilidade daquel xénero.

–Ese amigo –proseguín– ten desexo de empezar a traballar na vida comercial, pero, como carece de diñeiro, atopa moitas dificultades que o descorazonan xa desde un principio. O que eu quero é axudarlle precisamente neste principio.

–Con diñeiro? –preguntou Wemmick, cun ton moi seco.

–Con algún diñeiro –contestei, recordando de mala gana os paquetiños de facturas que tiña na casa–. Con algo de diñeiro e, talvez, con algún anticipo das miñas esperanzas.

–Señor Pip –dixo Wemmick–, se vostede non ten inconveniente, vou contar cos dedos as varias pontes do Támesis ata Chelsea Reach. Imos ver. A ponte de Londres, unha; a de Southwark, dúas; Blackfriars, tres; Waterloo, catro; Westminster, cinco; Vauxhall, seis –e ao falar así foi contando cos dedos e coa chave da caixa as pontes que acababa de citar–. De modo que xa ve vostede que hai seis pontes para escoller.

–Non o comprendo.

–Pois elixa vostede a que máis lle guste, señor Pip –continuou Wemmick–, vaia vostede a ela e desde o centro da devandita ponte guinde os cartos ao Támesis, e así saberá cal é a súa fin. En cambio, entréguellos vostede a un amigo e talvez tamén poderá saber a fin que teñen, pero desde logo asegúrolle que será menos agradable e menos proveitoso.

Tras dicir isto, abriu tanto a caixa de correo da súa boca que sen dificultade ningunha podería metérselle un xornal enteiro.

–Iso é moi desalentador –dixen.

–Desde logo –contestou Wemmick.

–De modo que, segundo a súa opinión –preguntei, algo indignado–, un home non debe...

–... empregar diñeiro nun amigo? –dixo Wemmick, terminando a miña pregunta–. Dende logo que non. Sempre no caso de que non queira librarse do amigo, porque en tal caso a cuestión redúcese a saber canto diñeiro lle custará desembarazarse del.

–E esa é a súa decidida opinión acerca do particular, señor Wemmick?

–Esa –contestoume– é a opinión que teño na oficina.

–Ah! –exclamei ao advertir a saída que me ofrecía coas súas palabras.

–E sería tamén a súa opinión en Walworth?

–Señor Pip –díxome con grave acento–, Walworth é un sitio e esta oficina outro, do mesmo xeito que o meu ancián pai é unha persoa e o señor Jaggers outra. É preciso non confundilos. Os meus sentimentos de Walworth deben ser expresados en Walworth, e, pola contra, as miñas opinións oficiais han de ser recibidas nesta oficina.

–Perfectamente –dixen, moi aliviado–. Entón, irei velo a Walworth, pode contar con iso.

–Señor Pip –replicou–, será vostede ben recibido alí con carácter particular e privado.

Mantiveramos esta conversa en voz baixa, pois a ambos nos constaba que o oído do meu titor era finísimo. Cando apareceu no marco da porta da súa oficina, secando as mans coa toalla, Wemmick puxo o gabán e situouse a carón das candeas para apagalas. Os tres saímos xuntos á rúa, e, desde o chanzo da porta, Wemmick tomou o seu camiño e o señor Jagger e eu emprendemos o noso.

Máis dunha vez desexei aquela noite que o señor Jaggers tivese un pai ancián na rúa Gerrard, un Stinger ou outra persoa calquera que lle desengruñase un pouco a cella. Parecía moi penoso, o día en que un facía vinte e un anos, que chegar á maioría de idade fose cousa sen importancia nun mundo tan gardado e receoso como sen dúbida el o consideraba. Con seguridade estaba mil veces mellor informado e era máis listo que Wemmick, pero eu tamén preferiría mil veces invitar a este e non a Jaggers. E o meu titor non se limitou a poñerme triste a min só, porque, despois que se marchou, Herbert dixo del, mentres tiña os ollos fixos no chan, que lle producía a impresión de que o meu titor cometera algunha felonía e esquecera os detalles; tan culpable e anonadado parecía.