Capítulo 52

Saín de Little Britain co cheque no peto e encamiñeime á casa do irmán da señorita Skiffins, o perito contable, e este dirixiuse inmediatamente a buscar a Clarriker con obxecto de traelo ante min. Así, tiven a satisfacción de terminar agradablemente o asunto. Era a única cousa boa que fixera e a única que lograba terminar desde que, por vez primeira, souben das grandes esperanzas que podía ter.

Clarriker informoume entón de que a casa progresaba rapidamente e que co diñeiro recibido podería establecer unha sucursal en Oriente, que necesitaba para o mellor desenvolvemento dos negocios. Engadiu que Herbert, na súa calidade de novo socio, iría facerse cargo dela, e, daquela, comprendín que debera prepararme para separarme do meu amigo aínda que os meus asuntos estivesen en mellor situación. E pareceume coma se estivese a piques de soltarse a miña última áncora e que pronto iría ao garete, impulsado polo vento e a ondada.

Pero serviume de recompensa a alegría con que aquela noite chegou Herbert á casa para darme conta dos cambios ocorridos, sen imaxinar nin remotamente que non me comunicaba nada novo. Empezou a formar alegres cadros de si mesmo, levando a Clara Barley á terra das mil e unha noites, e expresou a confianza de que eu me reuniría con eles (segundo creo, nunha caravana de camelos) e que remontariamos o curso do Nilo para ver marabillas. Sen entusiasmarme demasiado con respecto ao meu papel naqueles brillantes plans, comprendín que os asuntos de Herbert tomaban xa un rumbo francamente favorable, de xeito que só faltaba que o vello Bill Barley seguise dedicado á súa pementa e ao seu ron para que a súa filla quedase felizmente establecida.

Entraramos xa no mes de marzo. O meu brazo esquerdo, aínda que non ofrecía malos síntomas, seguiu o natural curso da súa curación, de tal xeito que aínda non podía poñer a chaqueta. O brazo dereito estaba xa bastante ben; desfigurado, pero útil.

Un luns pola mañá, cando Herbert e eu almorzabamos, recibín por correo a seguinte carta de Wemmick: «Walworth. Queime vostede esta nota en canto a lea. Nos primeiros días desta semana, digamos o mércores, pode vostede levar a cabo o que sabe, no caso de que se sinta disposto a intentalo. Agora, queime este papel».

Tras mostrarlle o escrito a Herbert, guindeino ao lume, aínda que non sen antes aprendermos de memoria estas palabras, e logo celebramos unha conferencia para saber o que fariamos, porque, naturalmente, había que ter en conta que eu non estaba en condicións de ser útil.

–Pensei niso repetidas veces –dixo Herbert–, e creo que o mellor sería contratar a un bo remeiro do Támesis; falémoslle a Startop. É un bo compañeiro, remeiro excelente, quérenos e é un rapaz digno e entusiasta.

Eu pensara nel varias veces.

–Pero que lle diremos, Herbert?

–Será necesario dicirlle moi pouco. Darémoslle a entender que non se trata máis que dun capricho, aínda que secreto, ata que chegue a mañá; logo daráselle a entender que hai unha razón urxente para levar a bordo a Provis a fin de que se afaste. Irás con el?

–Sen dúbida.

–Onde?

Nas miñas reflexións, cheas de ansiedade, xamais me preocupara do punto a que nos dirixiriamos, porque me era indiferente por completo o porto en que desembarcásemos, xa fose Hamburgo, Rotterdam ou Anveres. O lugar significaba pouco, con tal que fose lonxe de Inglaterra. Calquera barco estranxeiro que atopásemos e que quixese tomarnos a bordo serviría para o caso. Sempre me propuxera levar a Provis no meu bote ata moi abaixo do río; ciertamente máis aló de Gravesend, que era o lugar crítico en que se levarían a cabo pesquisas no caso de que xurdise algunha sospeita. Como case todos os barcos estranxeiros marchaban á hora da preamar, descenderiamos polo río á baixamar e quedariamos quedos nalgún lugar tranquilo ata que puidésemos achegarnos a un barco... E tomando antes os informes necesarios, non sería difícil precisar a hora de saída de varios.

Herbert deu a súa conformidade a todo isto, e en canto terminamos o almorzo saímos para facer algunhas investigacións. Descubrimos que había un barco que debía dirixirse a Hamburgo e que conviría exactamente aos nosos propósitos, de maneira que encamiñamos todas as nosas xestións a procurar ser admitidos a bordo. Pero, ao mesmo tempo, tomamos nota de todos os demais barcos estranxeiros que sairían aproximadamente á mesma hora, e adquirimos os necesarios datos para recoñecer cada un deles polo seu aspecto e pola cor. Entón separámonos por espazo dalgunhas horas; eu fun en busca dos pasaportes necesarios, e Herbert, a ver a Startop na súa vivenda. Repartimos as distintas cousas que era preciso facer, e cando volvemos reunirnos á unha, comunicámonos que estaba feito. Pola miña banda, tiña xa os pasaportes; Herbert vira a Startop, quen estaba máis que disposto a acompañarnos.

Conviñemos en que eles dous manexarían os remos e que eu me encargaría do temón; o noso personaxe estaría sentado e quedo, e, como o noso obxecto non era correr, marchariamos a unha velocidade máis que suficiente. Acordamos tamén que Herbert non iría cear aquela noite sen estar na casa de Provis; que ao día seguinte, martes, non iría alí, e que prepararía a Provis para que o mércores acudise ao embarcadoiro que había preto da súa casa, iso cando vise que nos achegabamos, pero non antes; que todos os preparativos con respecto a el deberían quedar terminados na mesma noite do luns, e que Provis non debería comunicarse con ninguén, por ningún motivo, antes de que o admitísemos a bordo da lancha.

Unha vez ben comprendidas por ambos estas instrucións, eu volvín á casa.

Ao abrir coa miña chave a porta exterior das nosas habitacións, atopei unha carta na caixa do correo, dirixida a min. Era unha carta moi sucia, aínda que non estaba mal escrita. Fora traída á man (naturalmente, durante a miña ausencia), e o seu contido era o seguinte: «Se non teme vostede ir esta noite ou mañá, ás nove, ás vellas brañas e dirixirse á casa da comporta, xunto ao forno de cal, vaia alí. Se desexa recibir noticias relacionadas co seu tío Provis, vaia sen dicir nada a ninguén e sen perda de tempo. Debe vostede ir só. Traia esta carta consigo.»

Antes de recibir esta estraña misiva, xa estaba eu bastante preocupado, e por tal razón non sabía que facer, a fin de non perder a dilixencia da tarde, que me levaría alí a tempo para acudir á hora fixada. Non era posible pensar en ir a noite seguinte, porque xa estaría moi próxima a hora da marcha. Por outra banda, os informes ofrecidos talvez poderían ter grande influencia nesta.

Aínda que tivese tempo para pensalo detidamente, creo que tamén iría. Pero como era moi escaso, pois unha consulta ao reloxo convenceume de que a dilixencia sairía media hora máis tarde, resolvín partir. Se non se mencionase na carta ao tío Provis, non hai dúbida de que non acudiría a tan estraña cita. Este detalle, tras a carta de Wemmick e dos preparativos para a marcha, fixo inclinar a balanza.

É moi difícil comprender claramente o contido de calquera carta que se leu apresuradamente; de maneira que tiven que ler de novo a que acababa de recibir, antes de decatarme de que se trataba dun asunto secreto. Conformándome con esta recomendación dun modo maquinal, deixei unhas liñas escritas con lapis a Herbert dicíndolle que, en vista da miña próxima marcha por un tempo que ignoraba, decidira ir informarme do estado da señorita Havisham. Tiña xa o tempo xusto para poñer o abrigo, pechar as portas e dirixirme á cocheira polo camiño máis directo. Se tomase un coche de aluguer indo polas rúas principais, chegaría tarde; pero indo polas ruelas que me acurtaban o traxecto, cheguei ao patio da cocheira cando a dilixencia se poñía en marcha. Eu era o único pasaxeiro do interior, e vinme dando tombos, coas pernas afundidas na palla, en canto me dei de conta de min mesmo.

En realidade, non me parara a reflexionar desde o momento en que recibira a carta, que, tras as présas da mañá anterior, me deixara aparvado. A excitación e o apresuramento da mañá foran grandes, porque había tanto tempo que esperaba a indicación de Wemmick, que por fin resultou unha sorpresa para min. Naqueles momentos empecei a preguntarme o motivo de acharme na dilixencia, dubidando de se eran sólidas dabondo as razóns que me aconsellaban facer aquela viaxe. Tamén por un momento estiven resolto a baixar e a volver atrás, parecéndome imprudente atender unha comunicación anónima. Nunha palabra, pasei por todas as fases de contradición e de indecisión, ás que, segundo creo, non son estrañas a maioría das persoas que obran con apresuramento. Pero a referencia ao nome de Provis dominou todos os meus demais sentimentos. Razoei, como xa o fixera sen sabelo (no caso de que iso fose razoar), que se lle ocorrese algún mal por non acudir eu a tan estraña cita, non podería perdoarmo nunca.

Era xa de noite e aínda non chegara ao meu destino; a viaxe pareceume longa e triste, pois nada puiden ver desde o interior do vehículo, e non podía ir sentar na parte exterior a causa do mal estado dos meus brazos. Evitando o Xabaril Azul, fun aloxarme a unha pousada de menor categoría na poboación e encarguei a cea. Mentres a preparaban encamiñeime á casa Satis, e informeime do estado da señorita Havisham. Seguía aínda moi doente, aínda que bastante mellor.

A miña pousada formou parte, noutro tempo, dunha casa eclesiástica, e ceei nunha estancia pequena e de forma octagonal, semellante a un baptisterio. Como non podía partir os manxares, o dono, home de brillante cabeza calva, fíxoo por min. Iso fíxonos trabar conversación, e foi tan amable como para referirme a miña propia historia, aínda que, naturalmente, co detalle popular de que Pumblechook fora o meu primeiro benfeitor e a orixe da miña fortuna.

–Coñece vostede a ese mozo? –preguntei.

–Que se o coñezo? Claro! Desde que non era máis alto que esta cadeira! –contestou o hóspede.

–Volveu algunha vez á vila?

–Si, veu algunha vez –contestou o meu interlocutor–. Vai visitar aos seus amigos poderosos, pero, en cambio, demostra moita frialdade e ingratitude cara ao home a quen llo debe todo.

–Que home é ese?

–Este de quen falo? –preguntou o hóspede–. É o señor Pumblechook.

–E non se mostra ingrato con ninguén máis?

–Non hai dúbida de que sería ingrato con outros, se puidese –replicou o hóspede–, pero non pode. Con quen máis se mostraría ingrato? Pumblechook foi quen o fixo todo por el.

–Dío así Pumblechook?

–Que se o di? –replicou o hóspede–. Seica non ten motivos para iso?

–Pero dio?

–Asegúrolle, cabaleiro, que oílo falar disto fai que a un home se lle converta o sangue en vinagre.

Eu non puiden menos que pensar: «E, con todo, ti, querido Joe, ti nunca dixeches nada. Paciente e bo Joe, ti nunca te queixaches. Nin ti tampouco, doce e cariñosa Biddy.»

–Seguramente o accidente quitoulle tamén o apetito –dixo o hóspede mirando o brazo vendado que levaba debaixo da chaqueta–. Coma vostede un pouco máis.

–Non, moitas grazas –contesteille afastándome da mesa para reflexionar ante o lume–. Non podo máis. Faga o favor de levalo todo.

Xamais me sentira tan culpable de ingratitude cara a Joe como naqueles momentos, grazas á descarada impostura de Pumblechook. Canto máis embusteiro era el, máis sincero e bondadoso me parecía Joe, e canto máis baixo e desprezable era Pumblechook, máis resaltaba a nobreza do meu bo Joe. O meu corazón sentiuse profunda e merecidamente humillado mentres estiven reflexionando ante o lume, por espazo dunha hora ou máis. As badaladas do reloxo espertáronme, por dicilo así, pero non me curaron dos meus remorsos. Levanteime, suxeitei a capa arredor do pescozo e saín. Antes rexistrara os meus petos en busca da carta, a fin de consultala de novo, pero como non puiden achala, temín que me caera entre a palla da dilixencia. Recordaba moi ben, con todo, que o lugar da cita era a casiña da comporta, xunto ao forno de cal, nas brañas, e que a hora sinalada era as nove da noite. Encamiñeime, pois, directamente cara ás brañas, pois xa non tiña tempo que perder.